۱۹
دی
۱۴۰۳
شماره
۵۸۰۳
عناوین صفحه
هگمتانه، گروه کودکانه: اُسوه یا اِسوه عبارت از حالتی است که انسان به هنگام پیروی از غیرخود پیدا میکند و بر حسب این که پیروی از چه کسی باشد ممکن است اسوهای نیک یا بد برای انسان فراهم آید.
به گزارش هگمتانه، در این روش مربی میکوشد نمونه رفتار و کردار مطلوب را عملا در معرض دید متربی قرار دهد و بدین گونه موقعیت اجتماعی او را دگرگون کند تا او به پیروی پردازد و حالت نیکویی مطابق با آن عمل نمونه در خویش پدید آورد. این حالت متربی اسوه نام دارد و در گرو پیروی از عمل مزبور است و در این صورت میتوان گفت که در این عمل اسوه خوبی برای فرد وجود دارد.
در وجود رسول خدا (ص) برای شما اسوه نیکویی هست. (احزاب:21)
مربی باید حالات مطلوب متربی را که عملا در وجود کسی آشکار شده به او نشان دهد و البته نخست سزاوار است که در وجود خود مربی اسوه نیکویی برای متربی باشد. اسوهسازی در درجه اول و به طور اساسی در شرایط واقعی اجتماعی مورد نظر است اما حاصل آن این است که شخصیتهای تاریخی نیز الگوی عمل به شمار میآیند.
در قرآن این روش به کار گرفته شده است. گاه در آیات مستقیما به پیروی از کسی تصریح میشود و گاه بدون چنین تصریحی اسوهها در معرض دید گذاشته میشود. قسم اخیر نیز در قرآن فراوان یافت میشود و از اهمیت به سزایی در تربیت برخوردار است.
و یاد کن حال ایوب را وقتی که دعا کرد که ای پروردگار بیماری سختی به من رسیده است و تو از همه مهربانتری. (انبیا 83)
در آیه فوق نحوه سخن گفتن ایوب با خدا مطرح شده است. او که از بیماری طولانی و جانکاهی رنج میبرد از خدا شفای خویش را مسألت میکند، اما در مقام سؤال از پروردگار ادب بلیغی از خویش آشکار میسازد و پس از بیان بیماریای که به او رسیده به گفتن و انت ارحم الراحمین اکتفا میکند و تقاضای خود را آمرانه از خدا نمیخواهد. این یک اسوه حسنه است که خداوند آن را در معرض دید و آگاهی همگان قرار میدهد.
بخشی از کتاب نگاهی دوباره به تربیت اسلامی نوشته دکتر خسرو باقری