هگمتانه، گروه اجتماعی: باجه‌های تلفن همگانی هر چند به تعداد انگشت شمار در شهر همدان وجود دارد، اما شرکت مخابرات همدان این باجه‌ها را به حال خود رها کرده است و توجهی به نگهداری، نظافت و یا زیبایی آنها ندارد. این در حالی است که هنوز هم نیاز به تلفن همگانی وجود دارد و توجه به این نکته موضوعی است که مخابرات همدان فراموش کرده است.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، تلفن در دوره ناصری به تهران آمد، اما این تلفن‌ها عمومی نبودند و خطوط عمومی در پایان دوره قاجار و سلطنت احمدشاه در ایران رواج پیدا کرد. اما ماجرای ورود تلفن به دربار ناصری هم خواندنی است. در دوره قاجار این وسیله ارتباطی، ابزار تفنن درباریان قاجاری بود. ناصرالدین شاه حدود 10 سال پس‌ از اختراع تلفن توسط گراهام بل در قصرش با تلفن حرف زد و شگفت‌زده شد و در خاطراتش نوشت: «تلفن یک قسم تلگرافی است که با دهن حرف می‌زنند و با گوش می‌شنوند. این سفر که معین‌الملک آمد، یک دستگاه آن را همراه پیشکش آورده است. از اتاق شمس‌العماره تا این‌جا که باغ سپهسالار است، کشیده‌ایم. یک صفحه تخته سوراخ سوراخی دارد که انسان به همان سوراخ‌ها حرف می‌زند و دو اسباب است که به گوش گذاشته می‌شوند. از اینجا با میرزامحمد ملیجک و آقامحمد نایب سرایدار صحبت شد. مثل این است که در حضور حرف می‌زنند، بلکه هم می‌توان گفت بهتر در صحبت حضوری می‌توان حرف را شنید و فهمید... بله داستان ورود تلفن به ایران اینگونه آغاز شد.
در ایران اولین تلفن همگانی در دهه 40 نصب شد و این تلفن‌ها از نوع هندلی بودند که چند سال بعد با توجه به نیاز مشترکین به تلفن‌های سکه‌ای دو ریالی و پنج ریالی تبدیل شد و در سال 1379 نسل‌ تلفن‌های کارتی با اعتبار دو هزار تومانی و پنج هزار تومانی روی کار آمد.
هنوز خاطره صف‌های طولانی برای تلفن‌های عمومی در ذهن اغلب ما زنده است با این وجود طی سال‌های اخیر میزان استفاده از باجه‌های تلفن عمومی و تعداد آنها به طور دائم در حال کاهش بوده است.
با روی کار آمدن ابزار ارتباطی جدید همچون تلفن‌های همراه تعداد تلفن‌های عمومی و باجه‌های تلفن همگانی رو به کاهش گذاشته است که همدان نیز از این امر مستثنی نبوده و در حال حاضر چندین باجه تلفن همگانی به تعداد انگشت شمار در شهر وجود دارد که به حال خود رها شده است.
گرچه وجود تلفن‌های همراه نیاز به تلفن همگانی را کاهش داده است اما با این وجود نمی‌توان اذعان داشت که به طور کامل نیاز به تلفن‌های همگانی از بین رفته است، بی‌شک وجود باجه تلفن همگانی در مکان‌های عمومی لازم است.
وجود باجه‌های تلفن عمومی هر چند اندک، در مکان‌های عمومی لازم و ضروری است، از سوی دیگر آنچه که بسیار مهم است نگهداری و حفظ این باجه‌های تلفن همگانی است، نظافت این باجه‌ها، شکیل بودن آنها نکته مهمی است که شرکت مخابرات همدان به آن توجهی ندارد، همان تعداد انگشت‌شمار باجه تلفن همگانی که در شهر قرار گرفته است به حال خود رها شده است و دریغ از توجه به زیبایی و تمیزی و نگهداری آن.
این در حالی است که در کشورهای دیگر از باجه‌های تلفن همگانی استفاده‌های گوناگونی می‌شود و خلاقیت‌های جالبی با این باجه‌های تلفن از سوی شهروندان و هنرمندان صورت گرفته است، به عنوان مثال در مناطق روستایی و محله‌های ییلاقی ولز باجه‌های تلفن همگانی قدیمی به صورت کتابخانه‌های عمومی درآمده‌اند که استفاده از آنها برای عموم آزاد است، و یا تعداد زیادی از تلفن‌های همگانی از کار افتاده در لندن، از طریق شرکت تلکام بریتانیا، به طور مجدد مورد استفاده قرار گرفته است. از باجه‌های تلفن قرمز مجسمه‌هایی ساخته شده که به طور اریب در کنار هم قرار گرفته‌اند و بسیار دیدنی و جذاب است و یا اینکه هنرمندان خلاق کشور برزیل، با طراحی باجه‌ تلفن به شکل مغز انسان شکل جالب را به این وسیله عمومی بخشیدند. به کار گرفتن خلاقانه باجه‌های تلفن غیر استفاده به یک اثر هنری است.
و یا اینکه یک شرکت استرالیایی با نام تلسترا در سال 2014 میلادی،، خدمات اینترنت رایگان را در اختیار باجه‌های تلفن در مناطق پررفت و آمد شهر قرار داد.
به نظر می‌رسد علی‌رغم توسعه تلفن همراه در کشور، هنوز به تلفن‌های عمومی نیاز است که به همین دلیل استفاده از این ابزارهای ارتباطی با کارت‌های جدید به چرخه برگشته است.
با توجه به ضرورت وجود تلفن همگانی در مکان‌هایی عمومی مانند ندامتگاه‌ها، زندان‌ها، اماکن نظامی، پادگان‌ها، بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها، اماکن قضایی و دولتی و همچنین وجود محدودیت در تأمین کارت‌های تلفن همگانی، طرح کارت شارژ با ساختاری جدید جهت استفاده از تلفن‌های همگانی به دست نیروهای متخصص داخلی اماکن‌پذیر شده است.
بنابراین افراد می‌توانند برای دریافت کارت تلفن همگانی به یکی از مراکز خدمات ارتباطی و مخابراتی مراجعه و پس از ثبت‌نام نسبت به خرید کارت اقدام کنند. همچنین در صورت پایان اعتبار اولیه کافی است به یکی از مراکز فروش مراجعه کرده و کارت اعتباری با مبالغ دلخواه خود را خریداری کنند. باید پس از خرید کارت به یکی از باجه‌های تلفن همگانی مراجعه و کارت تلفن را وارد دستگاه کنند و رمز شارژ 14 رقمی خریداری‌ شده را ثبت کنند. بدین‌ترتیب می‌توان کارت تلفن خود را به تعداد نامحدود از طریق تلفن‌های همگانی شارژ کرد.
تمام این سخنان وجود تعدادی باجه‌های تلفن همگانی را در شهر و مکان‌های عمومی ضروری می‌داند، از سوی دیگر شنیده‌ها و اخباری مبنی بر اینکه شرکت مخابرات اعلام می‌کند که هزینه نگهداری این باجه‌های تلفن همگانی از درآمد آن کمتر است و به اصطلاح صرفه اقتصادی برای شرکت مخابرات ندارد و زیان‌ده است و این در حالی است که درآمد مخابرات از سایر وسایل ارتباطی، اینترنت و... آنقدر زیاد است که رقم نگهداری از این باجه‌ها بسیار ناچیز و اندک است.
از سوی دیگر شرکت مخابرات همدان می‌تواند با انجام طرح‌های خلاقانه و شکیل، علاوه بر زیبایی بصری دادن به این باجه‌های تلفن همگانی از فناوری روز نیز به روی آن استفاده کند تا درآمد لازم را از این باجه‌ها داشته باشد، نه اینکه آنها را به حال خود رها کند.
یکی از همین باجه تلفن همگانی که به حال خود رها شده، باجه تلفن دور میدان امامزاده عبدالله همدان در ابتدا خیابان عین‌القضات است، باجه‌ای که نه به ظاهر آن پرداخته شده و نه به نظافت آن.
شهروندان همدانی هم در این مورد سخنانی را داشتند، یکی از شهروندان همدانی در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه، اظهار کرد: باجه تلفن همگانی در همدان زیاد ندیدم فکر کنم همین یکی است، که این هم به حال خود رها شده است.
الماسی گفت: به نظرم در شهری مثل همدان که حتی مسافر پذیر هم هست مخابرات باید بیشتر به این موضوع‌ها توجه کند نه اینکه چند سال بدون هیچ توجهی این باجه‌ها را به حال خود رها کند، مخابرات که کم درآمد ندارد، الان بیشترین درآمد مربوط به مخابرات است، اما هیچ توجهی به این باجه‌ها ندارد.
یکی دیگر از شهروندان همدانی هم در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه، عنوان کرد: با وجود تلفن همراه در حال حاضر کمتر کسی به سمت تلفن همگانی می‌رود، اما امکان دارد که خیلی‌ها هم به آن احتیاج پیدا کنند، مثلا چند وقت قبل خانمی‌ تلفن همراه نداشت و به هر کسی می‌رسید درخواست می‌کرد که تلفن همراهش را بدهد تا آن خانم با بستگانش تماس بگیرد و کار واجب داشت، خب اگر این تلفن همگانی کار می‌کرد دیگر چه نیازی بود که به دیگران رو بیاندازد.
علمدار گفت: به هر حال مخابرات موظف است که به این باجه‌ها رسیدگی کند، آن را رنگ کند، یک شکل زیبا به آن بدهد و آن را مجهز به سامانه کارتی جدید بکند.
یکی دیگر از شهروندان همدانی در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: اکنون عصر ارتباطات است، اینگونه نیست که کشورها از حال یکدیگر خبر نداشته باشند، مسؤولان مخابرات همدان هم با یک جست‌وجو کوتاه در دنیای مجازی و اینترنت می‌توانند ببینند که شهرهای دنیا و یا حتی تهران و سایر شهرهای کشور چه خلاقیتی در تلفن‌های همگانی به کار برده‌اند.
منوری ادامه داد: باجه‌های تلفن همگانی همدان به اصطلاح آنقدر زوار‌ در رفته شده‌اند که ظاهر و باطنی از آنها باقی نمانده است، به نظر من می‌توان با اجرای خلاقیت روی این باجه‌ها و تغییر در ظاهر آنها و زیبایی و نظافت آنها و همین‌طور تجهیز آنها، مردم را به استفاده از آن ترغیب کرد.
وی بیان کرد: بالاخره ممکن است هرکس برای یکبار هم شده تلفن همراهش خاموش باشد و یا اصلا همراهش نباشد و بخواهد از این تلفن‌های همگانی استفاده کند.