هگمتانه، گروه محله ما - راضیه مهری: امروز با رشد جمعیت و افزایش روند شهرنشینی، شهرها با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند که تأثیر این مشکلات بر محلات شهری که در واقع هسته اولیه تشکیل‌دهنده شهرها هستند بیشتر به چشم می‌خورد. یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلات شهری، از بین رفتن پایداری در محلات شهرهاست.

شهر همدان نیز از جمله شهرهای کهن و دارای محلات متعدد بوده که امروز با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند و بافت تاریخی و سنتی آن در معرض خطرات زیادی قرار گرفته و تاکنون بسیاری از بناها و خانه‌های تاریخی بافت قدیمی محلات آن از میان رفته است. بنابراین بازآفرینی مرکز محله‌ها باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

محله کبابیان موقعیت‌ خاص شهری

مشاور معماری طرح بازآفرینی مرکز محلات شهر همدان و مدیرگروه شهرسازی دانشگاه بوعلی سینا در این رابطه به خبرنگار هگمتانه گفت: محله کبابیان در یک موقعیت خاص شهری قرار گرفته و متأسفانه خیابان‌های شریعتی و خواجه رشید ارتباط بخشی از این محله با قطعات اطراف آن را از بین برده‌اند.

حسن سجادزاده با اشاره به تبعیت الگو و استخوان‌بندی این محله از ساختار مرکزی و غیرخطی اضافه کرد: در مرکز محله که عمری بیش از 160 سال دارد و قدمت آن به زمان قاجار بازمی‌گردد شاهد وجود عناصر مهم محلات از جمله حمام، مسجد، بازارچه، بافت مسکونی و... هستیم.

وی با اشاره به وجود خانه‌های قدیمی و زیبا در محله کبابیان همچون خانه‌های ستاری و میرابیان افزود: متأسفانه تعدادی از خانه‌های قدیمی از جمله خانه اخلاصی که بدنه آن یکی از جداره‌های مرکز محله را تشکیل می‌داد در حال حاضر کاملاً تخریب شده‌اند.

 اجرای سرای محله در زمین خانه‌های تخریب شده کبابیان

سجادزاده به اجرای پروژه‌ای با عنوان سرای محله در فضای خالی زمین‌های خانه‌های تخریب شده محله کبابیان اشاره کرد و گفت: این پروژه در جهت ایجاد هندسه گذشته محله و تعریف عملکردها و خدمات مرکز محله در آن صورت می‌گیرد که بهتر است اصول و ویژگی‌های آن به معناری امروز نزدیک باشد.

وی با تأکید بر جلوگیری از ساخت و ساز مطلقاً سنتی و تکراری در این مجموعه ادامه داد: این پروژه نباید در رقابت با بناهای سنتی واقع در محله کبابیان و به صورت تقلیدی انجام پذیرد بلکه بهتر است نمود امروزی معماری در آن دیده شود و ارتباط لازم با بافت سنتی را برقرار نماید.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: یکی از اصول طراحی در بافت‌های تاریخی این است که ضمن احترام به سنت باید ردپایی از روح زمانه را در آن مد نظر قرار داد.

حسن سجادزاده با بیان اینکه در اجرای سرای محله کبابیان نیز باید معماری امروزی بدون رقابت با بناهای سنتی اطراف آن صورت گیرد، افزود: برای قرار دادن یک دانه در بافت باید پیوند و اتصال آن با اطراف ایجاد شود بنابراین سرای محله کبابیان هم باید پیوند و ارتباط کاملی با خود محله و بناهای تاریخی اطرافش برقرار نماید.

وی اضافه کرد: سرای محله باید بتواند بخشی از فضاها و عملکردهای محلی را پشتیبانی کند و معماری آن به شکل متصل با بناهای اطراف خود بوده و در مصالح آن از مصالح خانه‌های تخریب شده مانند سنگ دیوین و آجر قرمز یا بهمنی استفاده شود که یادآور هندسه اصیل و واقعی این مرکز محله باشد.

 محله کبابیان را تحت تأثیر ترافیک قرار ندهیم

مشاور معماری طرح بازآفرینی مرکز محلات شهر همدان بر لزوم اجرای ملاحظات ترافیکی برای بازآفرینی محله کبابیان تأکید کرد و گفت: متأسفانه یکی از مشکلات اساسی امروز محله کبابیان عبور ماشین‌های غیربومی از این فضاست که مزاحمت زیادی برای ساکنین محل ایجاد کرده است.

حسن سجادزاده با بیان اینکه اجرای سرای محله کبابیان نباید منجر به جذب خودروهای بیشتری به این محله شود، اضافه کرد: محله کبابیان نباید تحت تأثیر ترافیک و عبور و مرور خودروها قرار گیرد.