هگمتانه، گروه پزشکی و سلامت: متخصصان طب ایرانی، با تأکید بر تأثیر تغییرات فصلی بر سلامت پوست؛ مزاج پاییز را سرد و خشک معرفی می‌کنند و این ویژگی، عامل اصلی افزایش بیماری‌هایی مانند خشکی پوست، اگزما، پسوریازیس و ترک لب در این فصل به شمار می‌رود، با رعایت اصول تغذیه‌ای، استفاده از روغن‌های طبیعی و حفظ آرامش ذهن می‌توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، با فرارسیدن فصل پاییز، تغییر رنگ برگ‌ها و هوای خنک و دلپذیر، زیبایی طبیعت به اوج می‌رسد؛ اما در پس این جلوه‌ی شاعرانه، بدن انسان نیز با دگرگونی‌هایی همراه می‌شود. پوست، نخستین بخش بدن است که به تغییر دما، کاهش رطوبت و سردی هوا واکنش نشان می‌دهد. خشکی، ترک‌خوردگی، قرمزی و حتی التهاب از جمله مشکلاتی هستند که بسیاری از افراد در این فصل تجربه می‌کنند.
در طب ایرانی، هر فصل دارای مزاج خاص خود است و پاییز با مزاج سرد و خشک شناخته می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود بدن به مراقبت و رطوبت بیشتری نیاز داشته باشد. در چنین شرایطی، رعایت اصول تغذیه، توجه به سلامت روان و استفاده از روش‌های طبیعی مراقبت از پوست اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.
در گفت‌وگوی پیش‌رو، دکتر سید مرتضی امامی‌العریضی، متخصص طب ایرانی، از منظر طب ایرانی درباره علت افزایش مشکلات پوستی در پاییز، راهکارهای مراقبتی و خوراکی‌های مفید برای حفظ سلامت پوست سخن گفته است.
پاییز از نگاه طب ایرانی
دکتر سید مرتضی امامی‌العریضی، متخصص طب ایرانی، اظهار کرد: اساساً پاییز دارای مزاجی سرد و خشک است و خشکی آن بر سردی‌اش غلبه دارد. به همین دلیل در این فصل، بروز مشکلات پوستی افزایش می‌یابد.
وی با اشاره به دیدگاه ابن‌سینا افزود: اگر بخواهیم در فصل پاییز سالم‌تر زندگی کنیم، باید از خوراکی‌ها و رفتارهایی که خاصیت خشک‌کنندگی دارند، پرهیز کنیم و برای بدن خود طبعی معتدل و مرطوب ایجاد نماییم.
علت افزایش بیماری‌های پوستی در پاییز
دکتر امامی‌العریضی بیان کرد: هم‌زمان با تغییرات جوی در فصل پاییز، رطوبت هوا کاهش می‌یابد و این مسأله سبب کاهش چربی طبیعی پوست، انقباض رگ‌های سطحی و کاهش فعالیت دستگاه ایمنی پوست می‌شود.
وی افزود: تغییر ناگهانی دما و کاهش تابش نور خورشید از دیگر عواملی است که در بروز خشکی پوست و حساسیت‌های پوستی در این فصل نقش دارد.
به گفته وی، مجموعه این عوامل سبب می‌شود تا افراد بیش از سایر فصل‌ها با مشکلاتی همچون خشکی پوست، ترک لب‌ها و اگزما مواجه شوند.
توصیه‌های پیشگیرانه طب ایرانی برای سلامت پوست در پاییز
متخصص طب ایرانی تأکید کرد: برای پیشگیری از بروز مشکلات پوستی در پاییز باید از مواد غذایی خشک‌کننده مانند بادمجان، عدس، فلفل و غذاهای تند و شور پرهیز شود.
وی توصیه کرد: استفاده از روغن‌های طبیعی مانند روغن بادام شیرین برای چرب کردن پوست و لب‌ها، نوشیدن آب کافی، مصرف میوه‌های آبدار مانند سیب و انار شیرین و تهویه مناسب فضاهای بسته می‌تواند از بروز خشکی و اگزما جلوگیری کند.
دکتر امامی‌العریضی خاطرنشان کرد: مراقبت از پوست در فصل پاییز، تنها با استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده تحقق نمی‌یابد، بلکه تغذیه متعادل، خواب کافی و آرامش روانی نیز در حفظ سلامت پوست نقش بسزایی دارند.
اهمیت حفظ تعادل رطوبت در بدن و پوست
دکتر سید مرتضی امامی‌العریضی، متخصص طب ایرانی، با اشاره به راهکارهای پیشگیری از مشکلات پوستی در فصل پاییز اظهار کرد: برای حفظ سلامت پوست، لازم است بدن از درون و بیرون تقویت شود.
وی افزود: از منظر طب ایرانی، مراقبت‌ها به دو بخش درونی و بیرونی تقسیم می‌شود. در بخش درونی، تغذیه مناسب و افزایش رطوبت بدن از طریق مصرف خوراکی‌های معتدل و مرطوب اهمیت دارد. در بخش بیرونی نیز استفاده از روغن‌های طبیعی، بخور ملایم و محافظت فیزیکی پوست توصیه می‌شود.
راهکارهای بیرونی برای پیشگیری از خشکی پوست
دکتر امامی‌العریضی بیان کرد: استفاده از روغن‌های گیاهی مانند روغن بادام شیرین، روغن بنفشه یا روغن زیتون، به‌ویژه پس از استحمام یا پیش از خواب، در حفظ رطوبت پوست بسیار مؤثر است.
وی افزود: کوتاه کردن زمان استحمام، استفاده از آب ولرم به جای آب داغ و مصرف صابون‌های طبیعی مانند صابون زیتون و صابون گل خطمی از جمله توصیه‌های مهم برای جلوگیری از خشکی پوست در فصل پاییز است.
متخصص طب ایرانی همچنین تأکید کرد: محافظت از پوست در برابر باد و سرما با استفاده از دستکش، شال و کلاه، از جمله اقداماتی است که باید جدی گرفته شود.
نقش ذهن و احساسات در سلامت پوست
دکتر امامی‌العریضی با اشاره به ارتباط مستقیم سلامت روان و سلامت پوست گفت: در فصل پاییز، بسیاری از افراد به دلیل کاهش نور خورشید، دچار احساس غم، بی‌حوصلگی و حتی افسردگی فصلی می‌شوند.
وی افزود: طب ایرانی باور دارد که حالت‌های ذهنی و عاطفی تأثیر مستقیمی بر کیفیت پوست دارند، بنابراین باید با تقویت روحیه، معاشرت‌های مثبت، استفاده از رنگ‌های شاد و تغذیه متعادل از بروز مشکلات پوستی ناشی از غم و استرس جلوگیری کرد.
شایع‌ترین بیماری‌های پوستی در فصل پاییز
متخصص طب ایرانی اظهار کرد: خشکی پوست یا «زیس» شایع‌ترین بیماری پوستی در پاییز است که معمولاً در افراد با طبع خشک و سالمندان شدت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: اگزما یا درماتیت تماسی نیز از دیگر بیماری‌های متداول این فصل است که به دلیل تماس زیاد با شوینده‌ها و هوای سرد بروز می‌کند.
به گفته وی، ترک لب و دست نیز از مشکلات شایع پاییز است که ناشی از کاهش رطوبت محیط و تماس مستقیم با باد و سرما است.
دکتر امامی‌العریضی همچنین یادآور شد: بیماری پسوریازیس یا «داءالصدف» از جمله بیماری‌های مزمن و خودایمنی پوست است که در فصل پاییز تشدید می‌شود. این بیماری از دیدگاه طب ایرانی در دسته‌ غلبه سودا و بیماری‌های سوءمزاج سرد و خشک قرار می‌گیرد و نیازمند درمان‌های ترکیبی جسمی و روانی است.
راهکارهای عملی برای کاهش خشکی پوست
دکتر امامی‌العریضی اظهار کرد: خشکی پوست یکی از رایج‌ترین مشکلات پاییزی است که می‌توان با اصلاح تغذیه و رعایت اصول مراقبتی از آن پیشگیری کرد.
وی تأکید کرد: مراقبت‌ها باید در دو سطح انجام شود؛ یکی تغذیه درونی برای افزایش رطوبت بدن و دیگری اقدامات بیرونی مانند استفاده از روغن‌های طبیعی و بخور ملایم.
به گفته وی، در بخش تغذیه درونی، لازم است غذاهای مرطوب و سبک در برنامه روزانه قرار گیرد و از مصرف غذاهای خشک، تند، سرخ‌کردنی، ادویه‌جات زیاد، چای غلیظ و قهوه پرهیز شود.
اصلاح روش تغذیه برای حفظ سلامت پوست
متخصص طب ایرانی با اشاره به اهمیت روش غذا خوردن گفت: در طب ایرانی، نحوه غذا خوردن به اندازه نوع غذا اهمیت دارد.
وی افزود: هر لقمه باید به‌خوبی جویده شود؛ حدود 30 تا 33 بار جویدن هر لقمه باعث می‌شود عمل هضم بهتر انجام گیرد و مواد مغذی به‌طور کامل جذب شوند.
او همچنین توصیه کرد: از یک ساعت قبل از غذا تا دو ساعت پس از صرف غذا باید از نوشیدن آب، دوغ، چای، ماست، میوه و سالاد پرهیز شود تا عملکرد گوارش دچار اختلال نگردد.
خوراکی‌های مفید پاییزی از نگاه طب ایرانی
دکتر امامی‌العریضی اظهار کرد: در فصل پاییز، مصرف سوپ جو، آش انار، خوراک کدو، شلغم و هویج پخته برای افزایش رطوبت درونی بدن بسیار مفید است.
وی افزود: در میان میوه‌ها، سیب، به، انار شیرین و انگور رسیده بیشترین تأثیر را در تقویت پوست و جلوگیری از خشکی دارند.
به گفته وی، در گروه مغزیجات، بادام شیرین و پسته تازه و در نوشیدنی‌ها، شربت به‌لیمو، دمنوش گل بنفشه و آب گرم با کمی عسل توصیه می‌شود.
بازگشت به غذاهای سنتی برای حفظ سلامت
متخصص طب ایرانی با اشاره به اهمیت استفاده از غذاهای بومی ایران گفت: کتابی از سوی دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت منتشر شده که در آن غذاهای سنتی مناطق مختلف کشور بر اساس اقلیم معرفی شده است.
وی افزود: این کتاب، دستور پخت غذاهای ایرانی را با نگاه علمی و سنتی ارائه می‌دهد و خانواده‌ها می‌توانند با مراجعه به آن، غذاهای اصیل و سالم متناسب با هر فصل را انتخاب کنند.
دکتر امامی‌العریضی تأکید کرد: در استان فارس، غذاهایی مانند آش انار، آش غوره، آش ماست و آبگوشت‌های محلی از جمله غذاهای مفید برای این فصل به شمار می‌روند.
پیوند طبیعت و سلامت انسان
دکتر امامی‌العریضی در جمع‌بندی سخنان خود گفت: همان‌گونه که طبیعت در فصل پاییز به آرامش و استراحت نیاز دارد، بدن انسان نیز باید با طبیعت هماهنگ شود و فرصت بازسازی و آرامش را بیابد.
وی افزود: اگر انسان با تدبیر و آرامش با تغییرات فصلی همراه شود، پوست نیز انعکاس زیبایی و سلامت درون خواهد بود.