۳۰
بهمن
۱۴۰۳
شماره
۵۸۳۵
عناوین صفحه
هگمتانه، گروه رفیق شهیدم: مردم همدان به راهبری آیتالله سید اسدالله مدنی نقش مؤثری در پیروزی انقلاب اسلامی داشتند. این مبارزات در بهمن ماه 1357 همگام با شور و شعف مردم سراسر کشور بیش از پیش شد.
به گزارش هگمتانه، بازخوانی نقش مردم همدان در آن دوران ابعاد دیگری از تاریخ منطقهای انقلاب اسلامی را بازگو میکند.
اداره امور شهر همدان توسط مردم
پس از خروج محمدرضا پهلوی و غیرقانونی دانستن دولت بختیار عملا زمام اداره کشور خارج از دستان سران رژیم پهلوی بود و رتق و فتق امور به دست مردم صورت میگرفت. در روز دوم بهمن، مردم همدان، نام مراکز دولتى را تغییر داده و محل برخى از آنها را براى فعالیت گروههاى انقلابى در اختیار گرفتند؛ چنان که خانه جوانان، به انجمن اسلامى جوانان و ساختمان حزب رستاخیز، به دبیرستان دکتر حسین فاطمى اختصاص یافت.
در پى قوت گرفتن شایعه اغتشاشات چماقداران، جوانان همدان، آمادگى خود را براى حفاظت از شهر اعلام کردند. در روز 4 بهمن 1357 عدهاى از چماق به دستان رژیم در مسیر جاده ملایر - همدان اجتماع کردند تا به شهر همدان حمله کنند. پس از اعلام این خبر، جوانان همدان به اتفاق دیگر طبقات مردم، با چوبدستى و بیل و کلنگ در خیابان شورین جمع شدند و به سوى محل اجتماع آنان به راه افتادند. چماق به دستان با دیدن سیل جمعیت، پا به فرار گذاشتند.
جوانان و مردم همدان پس از تسلط بر شهر، با برپایى یک راهپیمایى گسترده در هواى سرد همدان، خواستار برقرارى جمهورى اسلامى شدند. آنها همچنین مسؤولیت توزیع و رساندن نفت به منازل مردم را عهدهدار شدند.
مردم همدان به رهبرى آیتالله مدنى و عالمى دامغانى، کنترل شهر را در دست گرفته، در ستادى که آیتالله مدنى تشکیل داده بود، بر همه اوضاع نظارت داشتند. از سوى آیتالله مدنى، گروهى که حاج جواد نوریان نیز عضو آن بود، مأمور شدند که افراد بازارى را، که به دلیل تعطیلى بازار و همچنین مردم دیگرى که در تنگناى مالى بودند، شناسایى و به آنها کمک کنند.
جلوگیرى از حرکت تانکهاى ارتش به تهران
مردم همدان، با وجود فشار رژیم و برقرارى حکومت نظامى در شهر، مرتب در راهپیمایىها و تظاهرات علیه رژیم شرکت فعالى داشتند و براى پیروزى نهایى لحظهشمارى مىکردند.
از طرف دیگر، هرگونه خبرى از تهران، مردم را به هیجان مىآورد؛ به طورى که به محض شنیدن خبر اعلام برقرارى حکومت نظامى در تهران و خبر حمله افراد گارد شاهنشاهى به همافران و هنرآموزان نیروى هوایى، در همدان تظاهرات عظیم و توفندهاى شروع شد که به صورت پراکنده تا بامداد روز 22بهمن به طول انجامید. این تظاهرات پس از چند ساعت، از ساعت 9 صبح دوباره آغاز شد و مردم تا ساعت 10 به تظاهرات خود ادامه دادند.
علاوه بر این، مردم همدان از حرکت تیپ سه همدان که قصد حرکت به سوى تهران را داشت، جلوگیرى کردند.
در همان روز، ارتش سوم کرمانشاه به منظور سرکوب مردم تهران به سوى این شهر حرکت کرد که در طول مسیر، از اسدآباد تا همدان، با مقاومت مردم روبهرو شد، به طورى که مردم در مسیر جاده اسدآباد - کرمانشاه، موانع ایجاد کردند و حتى با آنان درگیر شدند که شخصى به نام سعیدى که با نارنجک دستى قصد حمله به تانکها را داشت، در اثر انفجار آن، دست خود را از دست داد. تانکهاى مذکور، با مقاومت مردم، در نهایت در همدان متوقف شدند.
در آن روز، مردم بنا به دستور آیتالله مدنى به جاده کرمانشاه - تهران هجوم بردند و ضمن مسدود کردن جاده، افراد مسلح در تانکها را خلع سلاح کرده، اسلحههاى آنان را جمعآورى و به محل تعیین شده منتقل کردند.
در همان روز (22 بهمن)، انقلاب به پیروزى رسید و صداى انقلابیون از طریق رادیو و تلویزیون به گوش تمام مردم ایران رسید. مردم همدان با شنیدن این خبر، غرق در شادى و سرور شدند و به همدیگر تبریک گفتند و شیرینى توزیع مىکردند. فرداى آن روز، مردم، هنگ ژاندارمرى واقع در خیابان میرزاده عشقى و شهربانى را تصرف کردند و 34 دستگاه تانک توسط آنان ضبط شد.