هگمتانه، گروه ورزش:   ابتلای سه راس اسب در یکی از مجموعه های سوارکاری همدان به بیماری مشمشه، زنگ خطر را در این رشته صنعتی - ورزشی به صدا درآورد.
هم اکنون دارای ۱۷ باشگاه فعال و دارای مجوز فعالیت در حوزه اسب و سوارکاری است هر چند تعداد این مجموعه ها به صورت غیر رسمی تا ۵۰ باب جمع بندی آماری شده است.
سالانه نزدیک به صد برنامه، رویداد و مسابقه اسب دوانی و سوارکاری در استان همدان برگزار می شود و دیار هگمتانه از دیرباز از مهدهای پرورش اسب های مسابقه ای و نیز سوارکاران زبده در میادین ملی و حتی بین المللی بوده است.
از سوی دیگر همدان در پرورش اسب نیز جزو استان های مطرح کشور است و براساس آخرین آمار، مراکز تولید و پرورش اسب‌های ورزشی با نژادهای اروپایی در شهر همدان، اسب اصیل عرب در شهرستان‌های اسدآباد و رزن، اسب ترکمن در شهرستان نهاوند و ۱۷ باشگاه سوارکاری در سطح این استان فعالیت دارند.
با وجود فعالیت های گسترده فعالان صنعت اسب و سوارکاری در این استان، نادیده گرفتن برخی هشدارهای پزشکی سبب بروز ضرر و زیان برای مجموعه های این حوزه بخش خصوصی شده است و در روزهای اخیر نیز بیماری مشمشه لرزه بر پیکره این صنعت انداخته است.
براساس گفته برخی از فعالان رشته سوارکاری، حضور در مسابقات برون استانی زمینه ساز انتقال بیماری مشمشه به همدان شده و اکنون یکی از مجموعه های سوارکاری نیز به جهت ابتلای سه راس به این بیماری، تا اطلاع ثانوی از هرگونه فعالیت و تردد اسب و سوارکار منع شده است.
شنیده ها حاکی است این مجموعه سوارکاری به دلیل معدوم سازی یک راس اسب و ابتلا ۲ راس اسب دیگر، خسارت چند صد میلیون تومانی دیده و هم اکنون نیز تحت نظارت و بررسی اداره کل دامپزشکی قرار دارد.

مشمشه، بیماری کشنده و مشترک بین انسان و حیوان
بیماری کشنده مشمشه از جمله بیماری هایی است که در برخی کشورهای آفریقایی و آسیایی از جمله ایران وجود دارد که شناسایی و مقابله با آن در مکان های پرورش اسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مشمشه یک بیماری عفونی واگیردار مشترک بین انسان و حیوان است که توسط حیوانات تک سمی همچون اسب، قاطر و الاغ قابل انتقال است و با ایجاد ندول و زخم‌هایی در دستگاه تنفسی فوقانی و پوست قابل تشخیص است.
در مجموع بیماری مشمشه یکی از بیماری‌های مهم عفونی مشترک بین انسان و دام است که در صورت عدم رعایت موارد و اصول بهداشتی در تک سمی‌ها به ویژه اسب می‌تواند خسارت جبران ناپذیری به باشگاه‌های سوارکاری و پرورش دهندگان این حیوان وارد کند.
مهمترین منبع انتشار عفونت این بیماری، دام های آلوده یا حاملینی هستند که نشانه های بالینی بیماری را نداشته اما به طور مرتب میکروب را دفع و میزبان های حساس را آلوده می کنند، تمام ترشحات حیوانات آلوده از لحاظ تنفسی (راه بینی و دهان) و از لحاظ پوستی از طریق زخم برای انسان و دام حساس آلوده کننده است.

هشدار دامپزشکی همدان به مجموعه های سوارکاری
مدیرکل دامپزشکی همدان طی نامه ای خطاب به مسوولان ورزش و هیأت سوارکاری همدان، نسبت به شیوع بیماری مشمشه در سوارکاری ها هشدار داد.
امیرحسین نقی پور در این نامه آورده است: هم اکنون یکی از واحدهای سوارکاری همدان به دلیل ابتلا سه راس اسب به بیماری مشمشه قرنطینه شده و هرگونه ورود و خروج اسب از آن ممنوع شده است.
وی اضافه کرد: یک راس اسب در این واحد سوارکاری به دلیل بیماری مشمشه معدوم شده و هم اکنون ۲ راس اسب مشکوک به بیماری نیز تحت بررسی های آزمایشگاهی قرار گرفته اند.
نقی پور بیان کرد: این مجموعه دارای ۳۷ راس اسب است و تا حصول اطمینان از تست های انجام شده، در قرنطینه خواهند بود.
وی خاطرنشان کرد: اداره ورزش و جوانان باید نسبت به آگاه سازی و هشدارهای لازم به سایر مجموعه های سوارکاری استان همدان اقدام لازم را صورت بدهد.

دامپزشکی پاسخ‌گو باشد
رئیس هیأت سوارکاری استان همدان در رابطه با شیوع بیماری مِشمِشه در بین اسب‌های باشگاه آذرخش شهرستان بهار و معدوم شدن یک راس اسب، گفت: در خصوص انتشار این بیماری باید سازمان دامپزشکی کشور پاسخ‌گو باشد.
محمدرضا شوشتری در گفت وگویی در رابطه با شیوع بیماری مِشمِشه در بین اسب‌های باشگاه آذرخش شهرستان بهار، اظهار کرد: در خصوص انتشار این بیماری باید سازمان دامپزشکی کشور پاسخ‌گو باشد.
وی با بیان اینکه سازمان دامپزشکی از هر ۶ ماه یک‌بار از اسب‌ها آزمایش بیماری مِشمِشه می‌گیرد، عنوان کرد: بنابر اظهارات سازمان دامپزشکی، متاسفانه در حال حاضر یک راس اسب دچار این بیماری خطرناک شده که آن را معدوم کرده‌اند.
رئیس هیأت سوارکاری استان همدان خاطرنشان کرد: باشگاه سوارکاری آذرخش در قرنطینه کامل است تا این بیماری بیشتر از این به بقیه اسب‌ها سرایت پیدا نکند، به همین منظور در حال حاضر باشگاه تعطیل بوده، هیچ مسابقه‌ای در آن برگزار نمی‌شود تا بعد از آزمایش مجدد از اسب‌ها در صورت مشاهده وجود این بیماری در بین سایر اسب‌ها اقدامات لازم برای پیشگیری از سرایت آن انجام شود.
شوشتری در خصوص فعالیت این باشگاه در این زمان، عنوان کرد: در حال حاضر اسب‌هایی که دچار حادثه شده و مشکل دارند را از دیگر اسب‌ها جدا کرده تا از آنها آزمایش مجدد گرفته شود، اما فعالیت با اسب‌های سالم ادامه دارد، چون اسب‌ها به‌دلیل وضعیت جسمانی و طبیعتی که دارند اگر بدون فعالیت بمانند و حرکت نکنند دچار مشکل می‌شوند.

شیوع بیماری مشمشه در بهار
وی با تاکید بر اینکه سازمان دامپزشکی موظف است این بیماری را کنترل کند، ادامه داد: بهتر است در زمان مسابقات کشوری و ورود اسب‌های جدید به استان، همه اسب‌ها زیر نظر سازمان دامپزشکی بوده تا از شیوع این نوع بیماری‌ها جلوگیری شود.
رئیس هیأت سوارکاری استان همدان با اشاره به اینکه در زمان برگزاری مسابقات اسب‌ها باید برگه سلامت داشته باشند، به خبرنگار عصر همدان خاطرنشان کرد: اگر جلوی شیوع و گسترش این بیماری خطرناک گرفته نشود ممکن است همه شهرها درگیر آن شده و تعداد اسب بیشتری را در کشور از دست بدهیم.
شوشتری اضافه کرد: اگر سازمان دامپزشکی با همّت عالی و پشتکار در رفع شیوع این بیماری بکوشد مشکلات حل خواهد شد، برای پیشگیری از انتشار این بیماری بهتر است برای مدتی اسب‌ها قرنطینه شده و با نظارت دائم سازمان دامپزشکی این بیماری کنترل شود.
وی ابراز کرد: ما به سختی مالک اسب را پیدا کرده و ورزشکاران را در اینجا جمع می‌کنیم، سهل‌انگاری در رابطه با این موضوع بجز ضرر مالی، ضرر روانی هم دارد، چرا که اگر اسب ورزشکاری که مدت‌ها با آن اُنس گرفته، دچار این بیماری شود، در روحیه آن سوارکار تاثیر بدی داشته و از این ورزش دل‌زده می‌شود.
رئیس هیأت سوارکاری استان همدان در پایان یادآور شد: بنابراین لازم است بین سازمان دامپزشکی و هیأت سوارکاری هماهنگی صورت بگیرد که در رابطه با این مسائل و کاهش انتشار این بیماری‌ها تلاش کنیم تا شاهد این‌گونه حوادث تلخ نباشیم.

 راه هاي شناسايي و مقابله با بيماري مشمشه
یک دامپزشک در خصوص راه های شناسایی و مقابله با ابيماري كشنده مشمشه گفت: مشمشه از جمله بيماري هايي است كه در برخي كشورهاي آفريقايي و آسيايي از جمله ايران وجود دارد كه شناسايي و مقابله با آن در مكان هاي پرورش اسب از اهميت ويژه اي برخوردار است.
سعید رضوی بیان کرد: بیماری مشمشه یك بیماری عفونی واگیردار مشترك بین انسان و حیوان است كه توسط حیوانات تك سمی همچون اسب، قاطر و الاغ قابل انتقال است.این بیماری با ایجاد ندول و زخم هایی در دستگاه تنفسی فوقانی و پوست قابل تشخیص است.
وی اضافه کرد: این بیماری یك بیماری زئونوز قابل انتقال به انسان است كه اغلب منجر به مرگ می شود. همچنین بیماری مشمشه به چهار شكل جلدی و موضعی، ریوی، عمومی و مزمن در انسان قابل تشخیص است.
رضوی خاطرنشان کرد: علائم این بیماری در انسان عبارتند از تب، دردهای عضلانی، دردهای ناحیه سینه، سردرد، سفتی عضلات كه گاهی اوقات ترشح اشك، ترس از نور، تهوع، استفراق، و اسهال مشاهده می شود. همچنین با تشكیل دانه های جلدی و سرباز در هر نقطه از بدن بیمار وجود دارد ، انتشار عفونت موجب بروز آبسه در اندام های وی مختلف شده و در صورت درمان نشدن به موقع 95 درصد بیماران مبتلا جان خود را از دست می دهند.
وی بیان کرد: با توجه به مخاطرات جدی باكتری برای انسان، تشخیص بیماری باید در آزمایشگاه های استاندارد و دارای سطح ایمنی بالا انجام می شود.  با توجه به این كه تاكنون هیچ گونه دارویی برای درمان قطعی بیماری مشمشه تولید و عرضه نشده باید شناسایی این بیماری در انسان و دام مورد اهمیت قرار گیرد.
وی اضافه کرد: عامل بیماری مشمشه یك باكتری باسیل گرم منفی به نام بورخولدریا (پسودوموناس مالئی) است كه در محیط متاثر از نور، حرارت و مواد ضد عفونی كننده به سرعت از بین می رود و بیش از شش هفته دوام ندارد.
مهمترین منبع انتشار عفونت این بیماری، دام های آلوده یا حاملینی هستند كه نشانه های بالینی بیماری را نداشته اما به طور مرتب میكروب را دفع و میزبان های حساس را آلوده می كنند.
این دامپزشک خاطرنشان کرد: تمامی ترشحات حیوانات آلوده از لحاظ تنفسی (راه بینی و دهان) و از لحاظ پوستی از طریق زخم برای انسان ودام حساس آلوده كننده است.
بنابراین بلع غذا و آب آلوده به میكروب، آبشخورها و آخورهای مشترك نقش بسزایی در انتقال و انتشار بیماری بین حیوانات تك سمی دارد همچنین استنشاق مواد آلوده، تماس مستقیم با دام آلوده، بلع مواد آلوده می تواند میكروب را از راه زخم و خراش های جلدی و مخاط به بدن انسان وارد كند.
وی یادآور شد: در مرحله نخست این بیماری خاص تك سمی ها بوده و به طور معمول الاغ و قاطر به شكل حاد و اسب به شكل مزمن به این بیماری مبتلا می شود.  همچنین گوشتخواران به ویژه گربه سانان می توانند در اثر خوردن گوشت آلوده به این بیماری مبتلا شوند در حالی كه بز به این بیماری حساس و خوك و گاو نیز در مقابل این بیماری مقاوم هستند.
وی افزود: بنابراین فقرغذایی، شرایط بهداشتی نامناسب، تراكم حیوانات، ضعف سیستم ایمنی بدن، آلودگی های انگلی و سایر عوامل استرس زا از جمله عوامل مستعد كننده ابتلا به بیماری مشمشه هستند.
در بروز بیماری مشمشه به صورت حاد نشانه هایی از جمله تب بالا همراه با سرفه، تورم بینی و اشكال در تنفس، ریزش ترشحات بینی همراه با پنومونی و زخم های گسترده در مخاط بینی، ایحاد ندول هایی بر روی قسمت های انتهایی دست، پا و شكم ظاهر می شود كه به فاصله چند روز باعث تلف شدن حیوان می شود.
وی ادامه داد: در نشانه مزمن این بیماری، علائم بستگی به حضور ضایعات در نقاط مختلف بدن به صورت ریوی یا جلدی است كه به شكل سرفه مزمن، تنگی نفس و اختلال در تنفس است. همچنین ندول های ایجاد شده زخم می شود و ترشحات بینی سروزی یك طرفه و سپس چركی و خون آلوده می شود.
به طور معمول غده های لنفاوی تحت فكی متورم می شود و زخم ها بعد از بهبود حالت دلمه ستاره ای شكل پیدا می كنند با تورم دردناك مفاصل، دست و پا همراه است كه به طور معمول این دام ها چند ماه بیمار هستد و اغلب روند بهبود در آنها مشاهده می شود.
این بیماری از لحاظ پوستی ندول های زیر جلدی به قطر یك تا دو سانتی متر تشكیل و به سرعت زخمی شده و از آنها چرك با رنگ و قوام عسل تیره خارج می شود.
رضوی افزود: بیماری مشمشه می تواند به شكل مخفی و بدون نشانه های بالینی واضح بروز كند كه حیوانات ذكر شده منبع مهمی برای آلوده سازی سایر حیوانات حساس هستند.
تشخیص یا جداسازی عامل بیماری تزریق به حیوانات آزمایشگاهی حساس، آزمایش های سرم شناسی و تست مالئین انجام می شود.
در زمان حاضر مالئیناسیون یا تست مالئین به عنوان روش علمی برای تشخیص بیماری و عفونت در سطح اسب داری های كشور به صورت منظم انجام می شود.
بنابراین مهمترین راه پیشگیری، كنترل و ریشه كنی بیماری در دامداری ها براساس تشخیص سریع و به موقع دام های آلوده با تست مالئین وحذف دام های آلوده و اقدامات قرنطینه ای و بهداشتی برای جلوگیری از انتشار آلودگی است.