هگمتانه، گروه خبر همدان: اعتماد به نفس، یکی از مهم‌ترین عناصر روان‌ شناختی است که بر تمام جوانب زندگی فردی و اجتماعی افراد تأثیر می‌گذارد. این ویژگی نه تنها نحوه برخورد فرد با موقعیت‌ها و چالش‌های پیش رو را شکل می‌دهد، بلکه بر اعتماد و تعامل او با دیگران نیز اثر می‌گذارد. اعتماد به نفس بالا می‌ تواند به عنوان یک نیروی محرکه برای رسیدن به موفقیت‌‌های بزرگ عمل کند، در حالی که اعتماد به نفس پایین ممکن است فرد را در دستیابی به توانایی‌ها و استعدادهای واقعی خود محدود کند.
 شناخت نشانه‌های اعتماد به نفس بالا و همچنین آگاهی از مضرات احتمالی آن می‌تواند به افراد کمک کند تا به شکلی متعادل و سازنده این صفت شخصیتی را در خود پرورش دهند.

نشانه‌‌های اعتماد به نفس بالا
اعتماد به نفس بالا نه تنها در توانایی‌های فردی نمود پیدا می‌کند، بلکه در تعاملات او با دیگران و رویکردش نسبت به زندگی نیز به وضوح قابل مشاهده است. افرادی که از اعتماد به نفس بالایی برخوردار هستند، معمولاً نشانه‌های خاصی را از خود بروز می‌دهند که می‌توان آنها را به شرح زیر دسته‌بندی کرد:
1. مثبت اندیشی
افراد با اعتماد به نفس بالا معمولاً نگرشی مثبت به زندگی دارند. آنها بر توانایی‌ها و موفقیت‌های خود تمرکز می‌کنند و از شکست‌ها به عنوان فرصت‌هایی برای یادگیری استفاده می‌کنند.
2. توانایی در تصمیم‌گیری
این افراد در تصمیم‌گیری‌های خود مستقل هستند و نیاز کمتری به تأیید دیگران دارند. آنها قادر به اتخاذ تصمیمات سریع و مؤثر، حتی در شرایط پرفشار هستند.
3. مهارت‌های ارتباطی قوی
اعتماد به نفس بالا به افراد کمک می‌کند تا در موقعیت‌های اجتماعی راحت‌تر باشند. آنها در برقراری ارتباط با دیگران احساس آسودگی کرده و می‌توانند نظرات خود را با وضوح و اطمینان بیان کنند.
4. رفتارهای غیرکلامی قاطع
بدن‌زبان افراد با اعتماد به نفس بالا نشان دهنده اطمینان و باز بودن است. آنها اغلب از تماس چشمی مستقیم، لبخند زدن، و یک وضعیت بدنی باز استفاده می‌کنند که همگی این‌ها به برقراری ارتباط مؤثر کمک می‌کند.
5. قدرت پذیرش نقد
افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند به راحتی نقدها را می‌پذیرند و از آنها به عنوان ابزاری برای بهبود خود استفاده می‌کنند. آنها نقدها را شخصی نمی‌گیرند و بر این باورند که هر نقدی می‌تواند فرصتی برای رشد باشد.
6. استقلال و خودکفایی
اعتماد به نفس بالا موجب می‌شود افراد در تلاش‌ها و فعالیت‌های خود به خود اتکا کنند و نیاز کمتری به وابستگی داشته باشند. آنها اغلب خودکفا بوده و توانایی مدیریت مسائل شخصی خود را دارند.
7. رویکرد فعال به چالش‌ها
افراد با اعتماد به نفس بالا از چالش‌ها استقبال می‌کنند و آنها را به عنوان فرصت‌هایی برای نمایش توانایی‌های خود می‌بینند. آنها اغلب در جستجوی فرصت‌هایی برای بهبود و پیشرفت هستند.

  اعتماد به نفس ویژگی مهم روانی
یک روانشناس در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه در خصوص داشتن اعتماد به نفس و تأثیر آن روی سلامت روان و به دنبال آن سلامت جسم، اظهار کرد: اعتماد به نفس یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های روانی ما انسان‌ها بوده که می‌تواند بر رفتار، تصمیم گیری و تعاملات اجتماعی ما تأثیر بگذارد.
آرزو نجاتیان در ادامه افزود: اعتماد به نفس به ما کمک می‌کند تا بتوانیم با چالش‌های زندگی و اتفاقاتی که در زندگی با آن مواجه می‌شویم به درستی برخورد کنیم و خوب تصمیم بگیریم.

 انتطار بی مورد از خود دلیل کاهش اعتماد به نفس
وی درمورد دلایل کاهش اعتماد به نفس اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش اعتماد به نفس انتظارات غیر واقع از خود است، زمانی که فرد دارای شخصیت کمال‌گرا است و انتظاراتش بیشتر از توانمندی‌های خود باشد چون نمی‌تواند به آن دست پیدا کند دچار ناکامی شده و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد.
این روانشناس در همین خصوص بیان کرد: اینگونه است که فرد دچار خودپنداری منفی می‌شود و انتظارات منفی از خود دارد.
نجاتیان در ادامه گفت: یکی دیگر از عواملی که موجب کاهش اعتماد به نفس می‌شود، انتقادها و قضاوت‌های دیگران است، به عنوان مثال انتقادات مداوم که ما از سمت دیگران از جمله والدین، دوستان و یا هر کس دیگر دریافت می کنیم باعث کاهش اعتماد به نفس می‌شود.

 تجربیات منفی و شکست دلیل اعتماد به نفس پایین
وی اظهار کرد: همینطور تجربیات منفی و شکست‌های پی‌در پی و ناکامی‌های زندگی بر انسان تأثیر منفی می گذارد و می تواند یکی از دلایل مهم کاهش اعتماد به نفس باشد.
این روانشناس در ادامه سخنانش بیان کرد: مورد دیگری که باعث کاهش اعتماد به نفس می‌شود مقایسه کردن است، وقتی مدام خودمان را با دیگران و با ویژگی‌های روانی و داشته‌ها و توانایی‌های دیگران مقایسه می کنیم، ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهیم.
نجاتیان عنوان کرد: در عصر رسانه‌های اجتماعی، در فضای مجازی و عصر هوش مصنوعی برخی مواقع دچار عدم کفایت می‌شویم و این باعث می‌شود که منِ نوعی دچار عدم کفایت شده و اعتماد به نفس خودم را از دست بدهم.
وی ابراز کرد: مورد دیگری که باعث کاهش اعتماد به نفس می‌شود، ترس از شکست است وقتی که فرد شخصیت کمال گرایی داشته باشد، کمتر خطر می کند و اعتماد به نفس پایینی دارد و نمی‌تواند به سمت جلو حرکت کند و همیشه درجا می زند.

 پیامدهای اعتماد به نفس پایین
این روانشناس به پیامدهای اعتماد به نفس پایین اشاره و بیان کرد: کاهش عملکرد یکی از پیامدها است و افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند از تلاش برای رسیدن به اهداف خود خودداری می‌کنند، خطر نمی‌کنند و تجربه جدید به دست نمی‌آورند.
نجاتیان در همین مورد ادامه داد: از دیگر پیامدهای اعتماد به نفس پایین، مشکلات روانی است، این افراد دچار افسردگی، سرخوردگی و فشار روانی هستند و دچار مشکلات روانشناختی می‌شوند.
وی افزود: مورد دیگر مشکلات اجتماعی است که فرد دچار کاهش تعاملات اجتماعی و انزوا طلبی می‌شود و نتیجه آن عدم اعتماد به نفس است، روابط وی محدود می‌شود و درون‌گرایی را انتخاب می کند که تمام این‌ها پیامدهای اعتماد به نفس پایین است.
وی درباره اینکه چطور می‌توان اعتماد به نفس را بالا برد، اظهار کرد: کسی که دچار اعتماد به نفس پایین است به مرور دچار عزت نفس پایین هم می‌شود، بنابراین برای بالا بردن اعتماد به نفس، فرد می‌تواند برای خود اهداف قابل دسترسی را انتخاب کند، که با احساس موفقیت اعتماد به نفسش بالا برود.

 روش‌های بالا بردن اعتماد به نفس
وی تصریح کرد: فرد می‌تواند مثبت اندیشی را تمرین کند، برای خود هدیه بگیرد چراکه تأثیرات مثبتی روی فرد می‌گذارد و فرد باید خودش را در هر زمینه‌ای که قرار دارد قبول داشته باشد.
نجاتیان افزود: خود ارزشمندی به فرد کمک می‌کند تا اعتماد به نفس وی روز به روز بالا برود و فرد می‌تواند مهارت‌های جدید یاد بگیرد و از توانمندی‌های خود استفاده کند و اهداف کوچک و قابل دسترس داشته باشد.
وی عنوان کرد: فرد می تواند فعالیت ورزشی و تغذیه سالم داشته باشد و تمام این‌ها کمک می کند تا فرد روحیه مثبت‌تری پیدا کند.
نجاتیان در ادامه سخنانش بیان کرد: یکی از دلایلی که باعث می‌شود اعتماد به نفس به مرور پایین بیاید، شکست‌های دنبال هم است.
وی در ادامه افزود: یکی از دلایلی که فرد اعتماد به نفس پایین دارد، می‌تواند محیط خانوادگی باشد و محیط حمایتی ناکافی، نداشتن محیط امن و محبت آمیز به مرور فرد را دچار انزجار، عدم اعتماد به نفس و بدبینی نسبت به خود می کند.
وی ابراز کرد: یکی از مواردی که در جوانان دیده می‌شود، تصویر منفی بدنی افراد نسبت به خود است، افرادی هستند که احساس نارضایتی از ظاهر و جسم خود دارند و مدام به سمت عمل‌های زیبایی می‌روند، این افراد اختلال شخصیت بدنی دارند و خود را دوست ندارند، این امر اعتماد به نفس فرد را دچار خدشه می‌کند.
وی ابراز کرد: آنچه که مهم است، سن و مرحله زندگی است، سن نوجوانی و بلوغ و جستجوی هویت همه روی اعتماد به نفس و عزت نفس افراد تأثیر بگذارد و معمولا نوجوان‌ها دچار اعتماد به نفس می‌شوند‌.
وی اظهار کرد: فرد در دوران کودکی از سه تا هفت سالگی و از هفت تا 12 سالگی معمولا روش هایی که می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس کمک کند، فعالیت‌های گروهی،ورزش، هنر و مهارت‌های اجتماعی و...است.
این روانشناس بیان کرد: ایجاد محیط امن و محبت آمیز، که کودک بتواند بدون ترس وجود خود را ابراز کند یا آموزش مهارت‌های حل مسأله به کودک و با چالش‌ها روبه‌رو شوند به اعتماد به نفس کمک می‌کند.
وی اظهار کرد: در سن نوجوانی از 13 سالگی تا 17 و 18 سالگی می‌توان برای نوجوان اهداف کوچک و قابل دست‌یابی در نظر گرفت، تشویق به بیان احساسات، ایجاد فضا برای بیان احساسات و نگرانی‌ها برای آنها‌، آموزش مهارت‌هوی اجتماعی و ارتباطی نوجوان و مدیریت انتظار از جمله مواردی است که باعث بالا رفتن اعتماد به نفس می‌شود.
وی در همین خصوص عنوان کرد: برخی نوجوانان انتظارات غیر معقول و غیر منطقی و غلط را از خود و یا والدین دارند، نوجوان باید یاد بگیرد که انتظارات واقعی و قابل دسترس از والدین داشته باشد.
نجاتیان بیان کرد: از سن 19 تا 30 سالگی نیز باید مهارت‌ها را توسعه و ارتباطات را افزایش داد، ایجاد روابط مثبت، بالا بردن خودآگاهی ذهنی، شناخت نقاط ضعف و مثبت از مهارت‌های ارتباطی است.
وی اضافه کرد: از سن 30 سالگی به بعد شخصیت فرد شکل گرفته است، و این افراد باید شرایط خود را بپذیرند، مهارت‌های شغلی خود را افزایش بدهند، حمایت اجتماعی را گسترده کنند و تمام این موارد قابل یاد گیری است.
نجاتیان بیان کرد: نداشتن اعتماد به نفس می‌تواند سلامت فرد را به خطر بیندازد و فرد را دچار چالش کند، بنابراین فرد برای افزایش اعتماد به نفس باید رضایت خود را از زندگی بالا ببرد و برای افزایش اعتماد به نفس تلاش کنیم و اقدامات لازم را انجام دهیم و آنچه که در زندگی قابل تغییر است، تغییر بدهیم و آنچه تغییر ناپذیر است را بپذیریم.