گاه و بی‌گاه در گوشه و کنار جهان و حتی در کشور خودمان نیز اخبار تلخ و تأسف برانگیز از بروز فعل تجاوز به زنان و دختران در رسانه‌ها مطرح می‌شود. اخباری رعب‌انگیز و متأثرکننده از اتفاقاتی که در مواقعی با قتل، نقص عضو یا انواع آسیب‌های جسمی و روانی توأم است. قربانیان این حوادث در هر بعد و اندازه‌ای اگر جان سالم به در برند سال‌ها همچنان درگیری‌های روحی و روانی عدیده‌ای را تجربه می‌کنند و با عوارض آن اتفاق درگیر می‌مانند. تبعات این نوع حوادث در سطح جامعه به شدت دامن‌گیر است و نوعی احساس ناامنی و نگرانی و ترس عمومی را موجب می‌شود. پدیده‌ای که در حقوق به آن تشویش اذهان عمومی می‌گویند.

همواره بعد از وقوع جنایات این‌چنینی زندگی شخصی و اجتماعی بسیاری از افراد جامعه درگیر می‌شود. به ویژه زنان و دختران که قربانیان اصلی این قبیل اقدامات مجرمانه و غیر انسانی هستند. در کشور ما نیز گاه رخدادهای فاجعه‌آمیز و تأثیرگذار که قلب و روح همه هموطنان را آزرده می‌کند، اتفاق می‌افتد. ما در این نوشته بر آنیم که زوایای این دست اتفاقات را بررسی کنیم و با دیدی رسانه‌ای و پرهیز از قضاوت‌های احساسی و بعضاً مغرضانه و جهت‌دار به این قبیل ماجراها بپردازیم. یکی از آسیب‌های همیشگی این رخدادها عدم انعکاس صحیح اتفاق است. بسیاری مسائل ریز و درشت جانبی در نحوه انعکاس اخبار این نوع حوادث دخیل هستند.

برخی بهره‌برداری‌های سیاسی که معمولاً توسط رسانه‌ها و صفحات مجازی مرتبط با سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای مخالف نظام انجام می‌شود و معمولاً با رویکردی تخریبی اقدام به بهره‌برداری‌های سیاسی امنیتی از پوشش خبری این اتفاقات می‌نمایند. تعمیم دادن موضوع به مواضع و راهبردهای کلی نظام سیاسی کشور و طرح ادعاهایی کلی همراه با بزرگ‌نمایی و مرتبط کردن این نوع اتفاقات به مسائل و معضلات سیاسی و اجتماعی و زیر سؤال بردن کل دستگاه امنیتی و انتظامی و حتی موجودیت کلی نظام ترفندهای رسانه‌ای رایج در این موارد است که با هدف تهییج احساسات مردم و تحریک ملت به تقابل با نظام انجام می‌شود.

معضل دیگری که در نگاه به این قبیل اتفاقات وجود دارد نگرش احساسی صرف است. اینکه قربانی این حوادث مظلوم مطلق قلمداد شود و از ضارب، متجاوز یا حتی قاتل دیوی وحشتناک بسازیم نیز آسیب دیگری است که مانع از درست دیدن ماجرا می‌شود. درست دیدن ماجرا اهمیتی حیاتی در تشخیص علت‌های رخداد این وقایع و به تبع جلوگیری از تکرار این اتفاقات است. متأسفانه گاهی قضاوت‌های احساسی و نادرست منجر به عدم درک خطرات و آموزش‌دهی به خانواده‌ها در مواجهه با این اتفاقات است. در تحلیل یک جرم نکات زیادی هست که باید دید و آموخت. رفتار درست خانم‌ها در خودروها و اماکن عمومی می‌تواند در بسیاری موارد از خطور فکر و ایجاد انگیزه به عامل جنایت جلوگیری کند. حفظ حریم خصوصی، پرهیز از رفتارهایی که می‌تواند برای افراد ضعیف‌النفس و سست عنصر و حتی افرادی با مشکلات روانی افکاری دال بر رضایت و تمایل به برقراری رابطه ایجاد کند. آموزش دادن به دختران جوان در مورد رعایت حریم‌های اجتماعی، پرهیز از هم‌صحبتی با افراد، هوشیاری و دقت در رفتارهای فردی در اماکن عمومی مثل تاکسی و ماشین‌های کرایه‌ای، پرهیز از به نمایش گذاشتن و نشان دادن زیورآلات، وسایل قیمتی و به خصوص تلفن‌های همراه می‌تواند مانعی برای جلب توجه و احیاناً انگیزه‌ای برای انجام سرقت باشد.

باید بپذیریم رفتارهای مناسب، جدیت و اعتماد به نفس و رعایت موازین اخلاقی و هنجارهای اجتماعی می‌تواند در اینکه شما قربانی افراد سودجو و مشکل‌دار نباشید تا حد زیادی تأثیرگذار باشد.آموزش دادن به فرزندان و به خصوص ارتباط مؤثر عاطفی با آنها می‌تواند در صورت بروز تهدید و ارعاب از طرف متجاوزان امکان اطلاع‌رسانی به والدین را افزایش دهد. اگر والدین اعتماد فرزندان را جلب کنند و محرم اسرار آنها باشند در مواجهه با تهدید متجاوزان سدی محکم ایجاد می‌شود.

خلاصه اینکه بپذیریم در همه جای جهان افراد مشکل‌دار، متجاوز و عصیانگر وجود دارد اما رفتار درست و آموزش دیده ما می‌تواند درصد قابل توجهی از اقدامات احتمالی این افراد را کمتر کند.