هگمتانه، گروه گفت‌وگو: موزه آموزش و پرورش همدان، که به‌ طور رسمی تحت عنوان موزه گنجینه آموزش و پرورش استان همدان شناخته می‌شود، به‌ منظور معرفی تاریخ و فرهنگ آموزش و پرورش نوین در همدان تأسیس شده است. این موزه در سال 1395 در طبقه زیرین دبیرستان تاریخی ابن‌سینا، که خود یکی از بناهای مهم و ثبت‌ شده در فهرست آثار ملی ایران است، افتتاح شد؛ دبیرستان ابن‌سینا از جمله مدارس قدیمی و معتبر استان همدان است که در دوران پهلوی اول تأسیس شد.

موقعیت جغرافیایی
موزه در همدان، خیابان طالقانی، چهارراه ابن‌سینا واقع شده است. این مکان علاوه بر اهمیت تاریخی‌اش به‌ عنوان یکی از نمادهای آموزش و پرورش در منطقه نیز شناخته می‌شود.
تاریخچه تأسیس موزه
این موزه توسط سید امیر قشمی، بازنشسته آموزش و پرورش و با همکاری مرکز اسناد ملی غرب کشور و اداره کل میراث فرهنگی استان همدان راه‌اندازی شد. هدف اصلی از تأسیس این موزه، پاسداشت تاریخ آموزش و پرورش در استان و معرفی دستاوردهای برجسته در این زمینه است.
موزه آموزش و پرورش همدان به بخش‌های متنوع و جذاب تقسیم شده است که هر یک به معرفی جنبه‌های مختلف آموزش و پرورش در استان همدان می‌پردازد.

سالن مشاهیر و مفاخر آموزش و پرورش
این بخش به معرفی 60 نفر از پیشگامان آموزش و پرورش در استان همدان پرداخته و زندگی‌نامه و دستاوردهای آن‌ها را به نمایش می‌گذارد.

مکتب‌خانه
در این بخش، ابزارهای آموزشی قدیمی مانند چوب الف، چوب فلک، کله‌قند و کتاب‌های درسی قدیمی به نمایش گذاشته شده‌اند. این نمایشگاه نمایانگر دستگاه آموزشی پیش از تأسیس آموزش و پرورش نوین در ایران است.

بخش خیرین مدرسه‌ساز
در این بخش، به فعالیت‌های خیرین مدرسه‌ساز پرداخته می‌شود و نقشی که این افراد در توسعه و پیشرفت آموزش و پرورش در استان همدان داشته‌اند، به نمایش در می‌آید؛ این خیرین به‌ ویژه در زمینه ساخت مدارس و فراهم‌ آوردن امکانات آموزشی در مناطق مختلف استان فعال بوده‌اند.

پیشاهنگی
این بخش به فعالیت‌ها و دستاوردهای سازمان پیشاهنگی در همدان اختصاص دارد. یکی از پروژه‌های مهم در این بخش، پناهگاه میدان میشان است که توسط 600 دانش‌آموز ساخته شده است؛ نمایشگاه پیشاهنگی شامل اسناد و عکس‌هایی از فعالیت‌های این سازمان در استان همدان است.

تربیت بدنی و ورزش
این بخش به تاریخچه تربیت بدنی در مدارس همدان اختصاص دارد و شامل عکس‌ها، نشان‌ها و وسایل مرتبط با فعالیت‌های ورزشی است که در مدارس همدان برگزار می‌شده‌اند.

معلمان شهید
این بخش به گرامیداشت یاد و خاطره معلمان شهید استان همدان پرداخته و اسناد و تصاویر مرتبط با این افراد را به نمایش می‌گذارد. معلمان شهید در جریان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی جان خود را از دست داده‌اند و یاد و خاطره آن‌ها در این موزه حفظ شده است.

هدف و اهمیت موزه
هدف اصلی این موزه، شناساندن تاریخچه آموزش و پرورش در استان همدان، معرفی پیشگامان و مشاهیر این حوزه و پاسداشت یاد معلمان شهید است؛ علاوه بر این، موزه تلاش دارد تا نقش خیرین مدرسه‌ساز و فعالیت‌های پیشاهنگی را در رشد و پیشرفت آموزش و پرورش منطقه به نمایش بگذارد.
این موزه نه‌تنها به عنوان یک مرکز تاریخی و فرهنگی برای علاقه‌مندان به تاریخ آموزش و پرورش محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند برای نسل جدید فرصتی برای آشنایی با فعالیت‌ها و دستاوردهای پیشین در این حوزه باشد.