هگمتانه، گروه گفت‌وگو: بر اساس گزارش‌های اخیر، میزان ابتلا به بیماری‌های گوارشی در همدان بالاتر از میانگین کشوری است و این موضوع نیازمند اقدامات پیشگیرانه و اصلاحات اساسی در حوزه‌های مختلف است.
به گزارش هگمتانه؛ اخیرا یک متخصص داخلی در همدان اعلام کرد که آمار بیماری‌های گوارشی در همدان بالاتر از میانگین کشوری است.
مهدی رضوان گفت که علت بالا بودن نرخ ابتلا به بیماری‌های گوارشی در همدان به عوامل مختلفی از جمله سبک زندگی، رژیم غذایی و محیط‌زیست برمی‌گردد.
این متخصص داخلی و رئیس بیمارستان فوق تخصصی سینا در همدان همچنین توصیه کرد که برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های گوارشی و کبدی، باید به اصلاح سبک زندگی و تغذیه در این استان توجه ویژه‌ای شود تا مردم با تغییر عادت غذایی، افزایش فعالیت بدنی و مصرف مواد غذایی سالم‌تر، از بروز بیماری‌های مزمن پیشگیری کنند.

  ضرورت مصرف روغن‌های سالم
وی با اشاره به اینکه باید مصرف روغن‌های سالم در سبد غذایی قرار گیرد افزود: چربی‌های سالم و تغذیه مناسب کلید پیشگیری از بیماری‌های کبدی و انواع سرطان‌ها است.
رضوان با بیان اینکه نوع تغذیه ارتباط مستقیمی با انواع سرطان‌ها، به ویژه سرطان‌های گوارشی مانند سرطان معده و مری دارد بیان کرد: بر اساس تحقیقات، مصرف غذاهای فرآوری‌ شده، ترشی‌های غیرمجاز و مواد غذایی کپک زده‌ خطر ابتلا به سرطان‌ها به ویژه سرطان‌های گوارشی همچون سرطان معده و مری را افزایش می‌دهد.
وی اضافه کرد: چربی‌ها منبع اصلی انرژی برای بدن هستند، اما مصرف چربی‌های ناسالم، به ویژه چربی‌های اشباع و ترانس، می‌تواند منجر به مشکلات متابولیک و بیماری‌هایی مانند کبد چرب شود.
رئیس بیمارستان سینا همدان عنوان کرد: مصرف چربی‌های سالم همچون روغن "کانولا، زیتون و کنجد" که دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی بالاتری هستند، احتمال ابتلا به بیماری‌های کبدی و دیگر بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد.
وی اظهار کرد: این روغن‌ها به دلیل داشتن چربی‌های غیر اشباع و امگا-3، برای سلامت کبد مفید هستند و می‌توانند از التهاب کبد و آسیب به آن جلوگیری کنند.
رضوان همچنین نسبت به افزایش آمار کبد چرب در کودکان هشدار داد و گفت: در کودکانی که رژیم غذایی ناسالم و فعالیت بدنی کمی دارند، افزایش موارد کبد چرب را شاهد هستیم.
این متخصص داخلی افزود: تداوم این وضعیت در بلندمدت کودکان را به مشکلات جدی‌تری مواجه می‌کند زیرا کبد چرب در کودکان می‌تواند به بروز بیماری‌های متابولیک در سنین بالاتر شود.

 مصرف غذاهای دودی و ریسک ابتلا به سرطان
رضوان بیان کرد: مواد کپک زده حاوی آفلاتوکسین هستند که یکی از فاکتورهای شناخته‌ شده برای سرطان است همچنین، مصرف غذاهای دودی مانند ماهی دودی یا برنج دودی می‌تواند ریسک ابتلا به سرطان‌ها را بالا ببرد.
وی ادامه داد: جوامعی که مصرف فیبر، سبزیجات و مواد گیاهی در آنها بیشتر است، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دارند، بنابراین توصیه می‌شود که مردم بر مصرف غذاهای گیاهی تأکید بیشتری داشته باشند.

 جلوگیری از درمان خودسرانه بیماری‌های گوارشی
مشکلات گوارشی می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند و از مشکلات ساده و موقتی تا بیماری‌های جدی‌تر متفاوت باشند و علائم گوارشی مانند دل‌درد، نفخ، سوءهاضمه، اسهال، یبوست، یا خون در مدفوع می‌توانند نشانه‌ای از اختلالات جدی باشند و باید به توصیه و هشدار متخصصان توجه کرد تا شاهد عملکرد بهتر دستگاه گوارش بود.
از آنجا که ضرورت دارد مردم همدان مشکلات گوارشی را جدی بگیرند به سراغ یک فوق تخصص دیگر رفتیم تا موضوعاتی بیشتر مورد تأکید قرار بگیرد و آن موارد لازم توصیه شود، خصوصا اینکه سبک زندگی افراد تغییر کرده و مصرف غذاهای فست‌فودی خطراتی را به دنبال دارد.
آرمان عبدی در گفت‌وگو با خبرنگار هگمتانه در همدان با بیان اینکه متأسفانه بیماری‌های گوارشی در کشور افزایش یافته و تنها مختص استان همدان نیست اظهار کرد: مهمترین علت این بیماری رژیم غذایی و مصرف بی‌رویه دارو است.

  افزایش بیماری گوارشی در فصول سرد سال
وی با اشاره به اینکه درمان خودسرانه افراد باعث شده بیماری‌های گوارشی افزایش یابد گفت: در فصل سرما میزان شیوع بیماری‌های تنفسی مانند آنفلوآنزا و سرماخوردگی بالاست و به دنبال آن مصرف دارو هم افزایش می‌یابد و در نتیجه مشکلات بعدی نظیر بیماری گوارشی ایجاد می‌شود.
این فوق تخصص گوارش و کبد بالغین و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه افرادی در اثر بیماری‌های تنفسی مسکن‌هایی مصرف می‌کنند و این عامل نیز باعث مشکلات گوارشی می‌شود افزود: گروه دارویی ‌ان‌اس‌ای‌آی‌دی(NSAID) مسکن‌ها احتمال زخم معده و یا خون‌ریزی معده را بالا می‌برند.
وی با بیان اینکه بیمارانی در ابتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی به دلیل بدن درد مسکن مصرف می‌کنند گفت: یکی از علل مهم خونریزی دستگاه معده(GIB) و زخم معده‌ مصرف مسکن‌ها است که در این فصل بسیار شایع است.
وی با بیان اینکه مصرف مسکن در ایران بالاست و عوارضی را به دنبال دارد افزود: سوء هاضمه به دنبال مصرف مسکن‌ها و بیماری‌های ویروسی شایع می‌شود.
عبدی با بیان اینکه فردی که سرماخوردگی دارد، صرفا دارای علائم تنفسی نیست و ممکن است هم‌زمان دچار بیماری گوارشی به علت مصرف دارو و نیز ویروسی که عامل تنفسی بوده شود ادامه داد: این فرد ممکن است دچار اسهال، استفراغ و سوء‌هاضمه شود.
وی با اشاره به اینکه برخی ویروس‌ها دارای علائم تنفسی نیستند و تنها علائم گوارشی دارند ادامه داد: افرادی ممکن است به دلیل ویروس آنفلوآنزا یا سرماخوردگی و...، تنها دچار اسهال و استفراغ شوند و برای درمان به مراکز درمانی مراجعه کنند.
این فوق تخصص گوارش، کبد و مجاری صفراوی با تأکید بر اینکه این نوع بیماری‌ها در فصل زمستان شایع هستند افزود: مصرف داروهای گیاهی عاملی مهمی بوده که بیماری‌های گوارشی در همدان شایع شود.

   در هر خیابانی از همدان یک عطاری وجود دارد
وی با اشاره به اینکه امروز در هر خیابانی از همدان یک عطاری وجود دارد و اینکه این مراکز مجوز دارند یا خیر موضوع مهمی است خاطرنشان کرد: متأسفانه بسیاری از این مراکز صرفا هدف درآمد دارند و برای آنها مهم نیست که بیمار خوب می‌شود و یا خیر، چه بسا هزینه داروی گیاهی برای یک بیمار از داروی شیمیایی هم خیلی بالاتر باشد.
عبدی با بیان اینکه مردم معتقدند چون دارویی که مصرف می‌کنند گیاهی است هیچ اتفاق خاصی برای آنها نمی‌افتد و این باعث مصرف بی‌رویه‌ شده و در نتیجه عوارضی را به دنبال دارد افزود: به عنوان نمونه بیماری به ما مراجعه داشت که به دلیل مصرف بی‌رویه پونه دچار نارسایی کبد شده بود، خطراتی هم در مصرف سایر مواد گیاهی نظیر کاسنی، شاتره و... وجود داشته است.
وی با اشاره به اینکه افرادی برای بیماری کبد چرب داروهای گیاهی مصرف می‌کنند که عوارض این داروها بیشتر از سود آنهاست گفت: بیماری هم در اثر مصرف شیرین‌بیان دچار خونریزی مغزی شده بود و نباید این موضوعات را نادیده گرفت.

  افراد دارای فشار خون داروی شیرین بیان مصرف نکنند
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان یادآور شد: در حال حاضر شربت شیرین‌بیان به نام (پپتولیک) در داروخانه‌ها وجود دارد اما اینکه این دارو را برای چه کسی تجویز کنیم مهم است و برای کسی که فشار خون دارد به هیچ عنوان نباید این دارو را نوشت.
وی ادامه داد: ممکن است فرد مسنی به عطاری مراجعه کند و بگوید که مشکل معده درد دارد‌، اولین کاری که عطاری می‌کند به او شیرین بیان می‌دهد در حالی که ممکن است این فرد دچار رایز فشارخون(فشار خون بالا) و به دنبال آن خونریزی مغزی شود.
عبدی خاطرنشان کرد: بیماری که مسن است و ممکن است فشار خون داشته باشد، وقتی به مطب ما مراجعه می‌کند اگر قرار است این دارو را برای او تجویز کنیم اولین سؤالی که می‌پرسیم این است که آیا داروی فشار خون مصرف می‌کند و یا سابقه فشار دارد یا خیر؟ در حالی که عطاری این را نمی‌پرسد و با مصرف بی‌رویه شیرین بیان، این فرد دچار رایز فشارخون(فشار خون بالا) و خونریزی مغزی می‌شود.

  مصرف زیاد فست‌فود در همدان نگران کننده است
وی با بیان اینکه مصرف بالای فست‌فود در همدان نگران کننده است چرا که مصرف آن باعث بیماری‌های گوارشی می‌شود ادامه داد: امروزه در جامعه بیماری، کبد چرب شایع شده است در حالی که در هر خیابانی از همدان فست‌فودی‌هایی را می‌بینیم که مواد عذایی مانند سیب‌زمینی می‌فروشند و افراد هم استقبال زیادی دارند، سؤال است با چه روغنی این غذاها سرخ شده و افراد مصرف می‌کنند؟!
این فوق تخصص گوارش و کبد بالغین در همدان با بیان اینکه استفاده‌ از روغن‌های جامد و استفاده زیاد از روغن‌های گیاهی باعث کبد چرب می‌شود تأکید کرد: فست‌فود به دلیل اینکه با روغن و محتویات مانده تهیه می‌شود، متأسفانه ریسک کبد چرب را بالا می‌برد؛ کب چرب بیماری خیلی مهم و مورد توجهی است.

   استامینوفن تنها داروی مسکن‌ که باعث عوارض گوارشی نمی‌شود
وی به داشتن سبک زندگی سالم اشاره کرد و افزود: همان طور که عنوان شد به دلیل بیماری فصلی مصرف مسکن بالاست و کسانی که سن بالا و افرادی که سابقه زخم معده، خونریزی گوارشی و البته هرگونه بیماری گوارشی دارند، ترجیحا گروهی از داروهای (NSAID) مانند ژلوفن، پروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین و مفنامیک اسید را برای بدن درد استفاده نکنند و تنها دارویی که از مسکن‌ها باعث عوارض گوارشی مانند زخم معده و یا خونریزی نمی‌شود، استامینوفن ساده است که البته بیش از حد استفاده شود باعث مسمومیت کبد می‌شود.
عبدی با بیان اینکه در یک فرد بالغ بدون هیچ بیماری زمینه‌ای روزانه مصرف چهار گرم استامینوفن مشکلی ایجاد نمی‌کند خاطرنشان کرد: اما فردی با بیماری زمینه‌ای مانند کبدی، کبد چرب، سیروز کبدی بیشتر از دو گرم نمی‌تواند از این دارو استفاده کند.

  افراد حداقل فست‌فود خانگی بخورند
وی با اشاره به اینکه در مصرف مواد غذایی ترجیحا افراد فست‌فود استفاده نکنند و اگر هم قرار است مصرف شود حداقل خونگی باشد تا از روغن آن اطمینان حاصل کنند گفت: افرادی که در بیرون از منزل ساندویچ مصرف می‌کنند، مطمئن باشند از روغنی تهیه شده که آن را ساعت 7 صبح در ظرف ریخته و تا 12 شب با همان غذاهایی تهیه شده است.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه روغن خود یک اکسیدان است و برای بیماری کبدی، سیروز کبد و کبد چرب خطرناک است ادامه داد: همین که روغن‌های مانده حذف شود، خود کمکی در سالم زیستن است.
وی با اشاره به اینکه افراد رژیم غذایی گیاهی و استفاده از سبزیجات را در دستور کار قرار دهند گفت: به رژیم غذایی خود روغن کنجد و روغن زیتون اضافه کنید و مصرف ماهی به خصوص ماهی کبابی و در نتیحه رژیم غذایی مدیترانه‌ای بگنجانید.

  رژیم غذایی مدیترانه‌ای بهترین و ساده‌ترین رژیم غذایی است
عبدی با بیان اینکه رژیم غذایی مدیترانه‌ای از لحاظ علمی ثابت شده که بهترین و ساده‌ترین رژیم غذایی است که شامل مصرف زیتون، روغن زیتون، سبزیجات، ماهی و... می‌شود اضافه کرد: این مواد غذایی برای بیماری‌های قلبی و گوارشی توصیه شده و رژیم غذایی سالمی هستند.
وی با توصیه به اینکه افراد هیچگاه درمان خودسرانه نداشته باشند افزود: بهترین درمان کبد چرب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی درست است، افراد مبتلا به کبد چرب باید وزن خود را کنترل و فعالیت ورزشی داشته باشند و بهترین توصیه هم عدم مصرف غذاهای فست‌فودی است.
می‌توان گفت اقداماتی می‌تواند در کاهش نرخ ابتلا به بیماری‌های گوارشی در همدان و ارتقای سلامت عمومی جامعه مؤثر باشد.
عوامل اصلی به گفته متخصصان شامل آموزش عمومی و تشویق به مصرف غذاهای تازه، میوه‌ها و سبزیجات و پرهیز از مصرف مواد غذایی چرب و پرکالری، افزایش فعالیت بدنی، ترویج ورزش روزانه و فعالیت‌های بدنی منظم برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش، نظارت بر کیفیت غذاها، تشدید کنترل بر تولید و توزیع مواد غذایی، حذف مواد غذایی آلوده یا تاریخ‌ مصرف‌ گذشته از بازار،‌ دسترسی به خدمات پزشکی و توسعه امکانات درمانی و تشخیصی برای بیماری‌های گوارشی و تقویت برنامه‌های غربالگری برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های جدی مانند سرطان‌های گوارشی و نیز تحقیقات محلی و انجام مطالعات جامع برای شناسایی عوامل محیطی و ژنتیکی مؤثر در شیوع این بیماری‌ها است.