|
هگمتانه، گروه خبر همدان: عزاداری روز سوم شهادت شهدای کربلا در همدان قدمتی افزون بر نیم قرن دارد، هیأت‌های عزاداری همدانی‌ها به رسم دیرین خود در روز سوم عاشورا یا به قولی سوم امامان در خیابان‌های منتهی به میدان مرکزی شهر به عزاداری می‌پردازند.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، اکنون افزون بر 50 سال است که آیین عزاداری موسوم به سوم امامان در دوازدهم ماه محرم در شهر همدان برگزار می‌شود، این آیین که مختص شهر همدان بوده؛ یکی از آیین‌های متفاوت عزاداری به شمار می‌رود.
این عزاداری به رسم کهن، با حرکت دسته‌های هیأت‌های حسینی در خیابان‌های شهر همدان برگزار می‌شود و برخی هیأت‌ها به یاد شهدای دشت کربلا حرکت نمادین اسرا و طایفه بنی‌اسد را به نمایش می‌گذارند.
یکی از آیین‌های کهن در شهر همدان، برپایی مراسم روز سوم شهادت شهدای کربلا است که از دیرباز در دیار دارالمؤمنین برگزار می‌شود.
به گفته یک کارشناس فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی همدان بیش از 50 درصد از هیأت‌های مذهبی این شهر روز سوم با راه‌اندازی کاروان حضرت زینب(س) به سوگ اباعبدالله(ع) می‌نشینند.
روایت اینگونه است که در سال 1341 مأموران رژیم طاغوت در برنامه‌هایی قصد ممانعت در برگزاری مراسم عاشورا را داشتند که این نقشه توسط یک عامل نفوذی به گوش مسؤولان هیأت‌های مذهبی رسیده و در پی انتشار این خبر همه هیأت‌ها هم‌قسم شدند که روز عاشورا هیچ دسته‌ای در شهر راه نیندازند.
مردم متدین همدان در روز عاشورای سال 41 با اتحاد هیچ‌گونه مراسمی برگزار نکردند اما از آنجا که برگزاری مراسم سوگواری را وظیفه خود می‌دانستند با هماهنگی در روز سوم شهادت امام حسین(ع) و یاران باوفایش با شکوه‌ترین مراسم را برگزار کرده و نیروهای امنیتی طاغوت را غافلگیر کردند.
البته عزاداری در روز سوم در سال‌های پیش به دو هیأت عباسیه جولان و امامزاده یحیی اختصاص داشت اما امروزه شمار هیأت‌های عزادار در این روز بسیار افزایش یافته است.
از سوی دیگر تعزیه‌خوانی از دیگر رسومات همدان است و حضور تعزیه‌خوانان قدیمی در همدان و تعزیه‌خوانی در سطح گسترده در روز سوم یکی دیگر از برنامه‌هایی است که از گذشته تاکنون در همدان با شکوه ویژه‌ای برگزار می‌شود.
دسته امامزاده یحیی طبق رسم هرساله، حرکت نمادین کاروان اسرای نینوا را به نمایش می‌گذارد
دسته امامزاده یحیی طبق رسم هرساله، حرکت نمادین کاروان اسرای نینوا را به نمایش می‌گذارد و در کنار آن دسته‌های دیگر حرکت طایفه بنی‌اسد را صحنه‌سازی می‌کنند.
آئین طائفه بنی‌اسد یکی دیگر از آئین‌های استان است، پس از شهادت امام حسین(ع) خاندان او به اسارت می‌روند. طایفه بنی‌اسد با بیل و کلنگ به صحرای کربلا می‌آیند و طبق دستور حضرت سجاد(ع) جنازه‌ها را دفن می‌کنند. این طائفه خود را ملامت می‌کردند که چرا امام را تنها گذاشتند. این تعزیه در قالب تعزیه در امامزاده یحیی و محله کوچه قصابان همدان برگزار می‌شود. در این تعزیه افراد لباس‌های عربی سفیدی می‌پوشند، روسری می‌پوشند، بیل و کلنگ و سبد حصیری به دست می‌گیرند و با حزن و اندوه زیادی حرکت می‌کنند و بر سر خود کاه می‌پاشند که نشانه غم‌باری و خاک‌ساری است.
این مراسم در روز سوم عاشورا در همدان برگزار می‌شود که یادآوری یک پویش قدیمی است و تلنگری هست برای همه تاریخ بشریت که گاهی دیر رسیدن‌ها موجب تأسف همیشگی انسان خواهد شد.
آیین ذوالجناح‌گردانی در همدان
در آئین ذوالجناح‌گردانی یک پارچه سفید را آغشته به خون می‌کنند، دو چکمه و یک سواره را از طرفین اسب آویزان می‌کنند. این کاروان بسیاری تماشاگر دارد، این کاروان عزاداری قدمتی دیرینه در همدان دارد.
سقاپوشان در روز سوم دستان را به نشانه عزا بغل می‌کنند
تعدادی از جوانان سیاه‌پوش همدانی، علم‌ها را بر دوش می‌کشیدند، سقاپوشان همدانی نیز در حالی که دستان خود را به نشانه عزا بغل کرده بودند، نوای محزون نوحه را سر می‌دهند، در حالی‌که نوع عزاداری هیأت سقا‌ها در روز‌های قبل متفاوت‌تر است اما در روز سوم آنها فقط نوای محزون سر‌می‌دهند.
عزاداری هیأت آبادانی‌های مقیم همدان در میدان امام(ره) نیز از دیگر هیأت‌های حسینی است که در حالی که بر دمام‌ها و سنج‌ها می‌کوبند، پرچم یا حسین(ع)، یا زینب(س)، یا عباس بن علی(ع) را بین جمعیت می‌چرخانند.
هیأت فاطمیه روستای قاسم‌‌آباد یکی از بزرگ‌ترین دسته‌جات عزاداری
هیأت فاطمیه روستای قاسم‌‌آباد که یکی از بزرگ‌ترین دسته‌جات عزاداری است، که با حضور جوانان سیاه‌پوش در حالی که بر طبل عزا می‌کوند در سوگ شهید کربلا سینه‌زنان و زنجیرزنان از پیاده‌راه بوعلی و به سمت خیابان تختی حرکت می‌کنند.
در روز سوم عاشورا، خیابان‌های شهر همدان یک‌صدا یا حسین(ع) می‌شود، بوی اسپند می‌آید، به هر خیابان که پا می‌گذاریم پر است از مردان و زنان سیاه‌پوش که هر یک در سوگ امامشان و برای عزاداری آمده‌اند.
خیابان باباطاهر هم مملو از دسته‌های عزاداری است و یکی از هیأت‌ها حرکت اسرای شام را صحنه‌سازی می‌کند، تعزیه‌خوانان لباس یزیدیان بر تن دارند و با شلاق بر بدن اسرا‌پوشان می‌زنند و دل هر عزاداری را به‌درد می‌آورند.
آری آب می‌گوید حسین(ع)، احساس می‌گوید حسین(ع)، ساقی لب تشنگان عباس(ع) می‌گوید حسین(ع).
در روز سوم امامان در همدان، بساط نذری‌های مختلف گسترده است و هر همدانی بنا به اعتقاد با نذری که در راه امام حسین(ع) می‌دهد، ارادت خود را به ایشان نشان می‌دهد.
مشارکت شهروندان در جمع‌آوری زباله‌ها در روز سوم شهادت شهدای کربلا
عزاداران همدانی حتی با جمع‌آوری زباله‌ها و لیوان‌ها و ظرف‌های یکبار مصرف و تمیزی خیابان‌ها به نوع دیگری ارادت خود را به امام حسین(ع) و عزاداری برای ایشان نشان می‌دهند.
روز سوم شهادت شهدای کربلا که روز دفن شهدای کربلا به دست طایفه بنی‌اسد است، با حال و هوایی خاص در دیار دارالمؤمنین برگزار می‌شود.
هیأت‌های موسی‌بن‌جعفر، هیأت زینبیه، عباسیه جولان، هیأت امامزاده یحیی، هیأت جوانان بنی‌هاشم و بسیاری از هیأت‌های قدیمی همدان روز سوم شهادت امام حسین(ع) و یارانش را به همان رسم کهن و سیاه‌پوش به عزاداری می‌پردازند و هیأت موسی‌بن‌جعفر و امامزاده یحیی حرکت نمادین کاروان اسرای نینوا، حرکت طایفه بنی‌اسد، صحنه‌سازی خرابه شام و خیمه‌های سوخته را به نمایش می‌گذارند.
ساعت به اذان ظهر نزدیک می‌شود و دسته‌ها و هیأت‌های عزاداری هر یک به سمت مسجد و حسینیه‌ها برای برپایی نماز روانه می‌شوند و در حالی که تا ابد به یاد سید و سالار شهیدان و مظلومیت خاندانش هستند با خود پیمان می‌بندند که هرگز دست از عزاداری برای مظلومیت حسین(ع) نخواهند کشید و هرساله آیین عزاداری تاسوعا، عاشورا و سوم شهادت امام حسین(ع) و یارانش را در دیار دارالمجاهدین برپا می‌کنند.
|
