|
«حمید حسام» تنها نویسنده‌ای است که سه ستایش‌نگاری از مقام معظم رهبری دارد؛ آیین نکوداشت این هنرمند فرهیخته و چهره ماندگار هنر انقلاب اسلامی جمعه هفتم بهمن ماه امسال با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از فرهیختگان، نویسندگان و جامعه هنری در همدان برگزار می‌شود.
زندگی یعنی عطش خواندن و رزمنده بودن و نویسنده بودن؛ این چکیده‌ای از روزمرگی‌های دیروز و امروز آقای حسام است. همان حمید حسامی که کتاب‌هایش ستایش‌نگاری رهبری دارند و تحسین برانگیزند، همان که از روزهای پر تلاطم ایران خاطره دارد.
و همان کتاب‌هایی که به سبک حسام نوشته شده و قهرمانان شهید یا رزمنده را به تصویر کشیده، از همان تصویرهای بکری که فقط آقا حمید از عهده‌اش برمی‌آید و قرار است نسل به نسل دست به دست شود و بازخوانی خاطرات دفاع مقدس باشد.
کتاب‌هایی چون «وقتی مهتاب گم شد»، «خداحافظ سالار»، «آب هرگز نمی‌میرد» و «دهلیز انتظار» که هشت سال از خاطر انگیزترین عصر معاصر را ترسیم می‌کند و ماندگار.
کلام به خاطره و خاطره بازی دوران دفاع که می‌رسد، ناگزیر پای کتاب‌های حسام هم وسط می‌آید، از همین رو به سراغ راوی یکی از کتاب‌های تحسین برانگیز آقای حسام می‌رویم و سکان گفت‌وگو را به کریم مطهری می‌سپاریم، جانباز و رزمنده دفاع مقدس و راوی کتاب هفتاد و دومین غواص؛ کتابی که راز عملیات کربلای 4 و تلاطم موج و رشادت غواص‌ها را برملا می‌سازد.
فرمانده گردان غواصی جعفر طیار همدان بی مقدمه می‌رود سر اصل مطلب و از نویسندگی‌های آقای حسام می‌گوید: «به نظرم باید یک به یک خصوصیات کتاب‌های حمید حسام را بر شمارم و اولین ویژگی مهم او که در کتاب‌هایش بارز است رزمنده بودن است این ویژگی سبب شده حال و هوای دوران دفاع مقدس را خوب بداند.
به نظر بنده، قلم آقای حسام آغشته به جنگ و جراحت است و تأثیرگذار، به نحوی که از بطن ماجرا می‌گوید و فضای عملیات و سنگر و خاکریز را ترسیم می‌کند این یعنی نویسندهِ رزمنده.
به عبارت ساده‌تر زمان روایت کتاب هفتاد و دومین غواص هر آنچه می‌گفتم با گوشت و پوست درک می‌کرد و از دل می‌نوشت لاجرم بر دل هم می‌نشست، حتی تک به تک دقایق عملیات کربلای 4 را در ذهن داشت چون او دیده‌بان عملیات کربلای 4 بود.
بنابراین اگر خلاصه کنم این خصوصیت بارز آقای حسام، کتاب‌هایش را منحصر به فرد کرده و تأثیرگذار.»
سبک نوین حسام در ادبیات پایداری
موارد دیگری هم هست که خاصه حمید حسام باشد و کتاب‌هایش؛ در این باره آقای مطهری حرف برای گفتن زیاد دارد پس ادامه می‌دهد: «و اما خصوصیت دیگر او تحصیلات در حوزه ادبیات است، بدون شک ادبیات و دفاع مقدس و آقای حسام دست به دست هم دادند و آثاری بی‌بدیلی خلق کردند.
بدون تردید او استادگونه قلم را به خدمت می‌گیرد و می‌نویسد، البته که تلاش او برای مستندنگاری هم ستودنی است تا جایی که به گفته راوی بسنده نمی‌کند و با پژوهش اتفاقات را روی کاغذ می‌آورد و گاهی هم حادثه‌ای را از قول چند نفر نقل می‌کند، این گزینه دقت نظر نویسنده و صحت و سقم ماجرا را نشان می‌دهد.
موضوعی که حتی حضرت آقا هم در کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» به آن اشاره می‌کنند.
ناگفته نماند سبک به خصوص او در نوشتار هم مثال زدنی است به طوری که حوادث گوناگون را طوری کنار هم می‌چیند که داستانی می‌شود و پیوسته، خواننده را هم ترغیب می‌کند صفحه به صفحه اتفاقات را دنبال کند و به پایان برساند. به عبارتی حوادث آن روزها را گره می‌زند و به قول خودش، راوی خامه فرش به آقای حسام می‌دهد و او به جان تار و پودش می‌افتد و نگارش نقش و نگار و زیبایی‌ها را عهده‌دار می‌شود.
بدون اغراق سبک نوشتن آقای حسام در باب خاطرات دفاع مقدس سبک نو و جذابی است و او با شناخت مخاطب، شناخت سوژه‌ها، تبیین خیلی خوب وقایع و ارائه مناسب به مخاطب کارهای ماندگار به جا گذاشته است.»
راز جاودانگی حسام
آقای حسام و ویژگی‌هایش تمامی ندارد، او با کتاب‌هایی همچون «دلیل»، «غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند» و «مهاجر سرزمین آفتاب» برای همیشه مانا شد، آقای مطهری راز جاودانگی‌های او را این گونه می‌داند: «هر کتاب آقای حسام چند سالی طول می‌کشد و جدا از راوی به همرزمان و یا خانواده قهرمانان کتاب‌هایش می‌پردازد. از زوایای مختلف وقایع را بررسی می‌کند و از جان و دل مایه می‌گذارد؛ پس بخشی از کتاب‌های حسام ویژه خانواده شهدا و یا رزمندگان است.
آقای حسام از جنس رزمندگان است و با شهدا مأنوس؛ همین امر فضاسازی و توصیف را برای او ساده کرده و با چیره دستی از پسش برمی‌آید؛ به نظرم از یک جنس بودن راوی و نویسنده، خواننده را با جزئیات مواجه می‌کند و ترسیم دقیق اتفاقات باعث می‌شود خودش را جزئی از آن روزها بداند و تصور کند.
حمید حسام با افرادی که به قول خودمان سوژه کتاب‌هایش می‌شوند مثل یک خانواده ارتباط برقرار می‌کند، اصلاً در برهه‌ای برای کنار هم بودن وقت کم می‌آورند و به رفت و آمدهای خانوادگی متوسل می‌شوند.
این یعنی زیست نویسنده در کنار راوی و یا قهرمان داستان، روشی که شاید مختص آقای حسام است و بس؛ شیوه‌ای که به جزئیات و اخلاقیات راوی می‌رسد و برگ برنده کتاب‌هایش می‌شود.
در مورد کتاب هفتاد و دومین غواص هم این ویژگی صادق بود و حمید حسام برای ترسیم هر چه بهتر نقل قول‌هایم به خانه و محله دوران کودکی و نوجوانی‌ام سری می‌زد و ساعت‌ها در آن کوچه پس کوچه‌ها زمان می‌گذاشت تا حال و هوای دوران‌های مختلف را خیلی خوب به مخاطب منتقل کند و کار‌تر و تمیز از آب در بیاید.»
آثار حسام مصداق بارز جهاد تبیین
فرمانده گردان غواصی جعفر طیار همدان که حمید حسام و ادبیات پایداری و وجه تمایزهایش را برشمرده، حالا می‌ا‌‌فزاید: «تمام آنچه گفتم قسمتی از بارزترین ویژگی‌های نویسندگی آقای حسام بود، حمید حسامِ رزمنده و مدیر و نویسنده که من به علت تجربه کتاب هفتاد و دومین غواص «آقای حسامِ نویسنده» را شرح دادم. نویسنده‌ای که مقام معظم رهبری خیلی از کتاب‌های او را خواندند و برای برخی تقریظ نوشتند و برخی دیگر را تحسین کردند.
به نظرم حمید حسام علاوه بر جهاد تبیین مورد نظر حضرت آقا، برای نسل‌های آینده از دوران دفاع جانانه ایران، میراثی به یاد ماندنی به جا می‌گذارد، میراثی که اتفاقات مهم ایران را منتقل می‌کند.»
کلام آخرم این باشد که «حمید حسام داشته‌هایش را برای خودش نگه نمی‌دارد بلکه علاقمندان پای کار را حمایت می‌کند و تجریباتش را در اختیارشان قرار می‌دهد و در حین نوشتن کمک به حالشان می‌شود. این هم نشان از نیرو پروری او دارد، یعنی تبیین را به بهترین شکل ممکن ایفا می‌کند و هنرش را به خدمت در می‌آورد.»
|
