|
هگمتانه، گروه پزشکی و سلامت: کاغذ، چوب، شیشه و فلز کاربرد وسیعی در صنعت بسته بندی دارند اما در چند دهه اخیر پلاستیک‌ها با توجه به سبکی و ارزانی جایگزین همه این مواد شده اند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر گفت: مواد سرطانزای ظروف یکبار مصرف شفاف یا پلی استالینی که در بسیاری از ارگانها و مراسم برای چای و دیگر مواد غذایی داغ استفاده می‌شوند در دمای 40 درجه سانیتگراد آزاد شده و وارد مواد غذایی می‌شوند.
دکتر ارومیه‌ای عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر در بیست و یکمین جلسه تالار گفتگوی محیط زیست شهری که با موضوع معضلات محیط زیستی و بهداشتی استفاده از ظروف پلاستیکی و پلیمری در مراسم مذهبی برگزار شد گفت: تمام محصولات بایستی از مرحله تولید تا مصرف برای جلوگیری از آلودگی و ضربه دیدن بسته بندی شوند و صنعت بسته بندی با توسعه ماشین‌ها و مواد اولیه در حال پیشرفت است.
وی افزود: کاغذ، چوب، شیشه و فلز کاربرد وسیعی در صنعت بسته بندی دارند اما در چند دهه اخیر پلاستیک‌ها با توجه به سبکی و ارزانی جایگزین همه این مواد شده اند.
ارومیه‌ای اظهار کرد: پلاستیک‌ها از یکسری "مونومر" از مشتقات نفتی مانند پروپان و یا اتان تشکیل شده اند که تحت فرایندهایی تبدیل به پلیمر می‌شوند. پلیمرها تأثیری بر سلامت انسانها ندارد اما زمانی که آنها در مجاورت غذاهایی با دمای بالا و یا با خاصیت اسیدی قرار می‌گیرند به مونومرها تجزیه شده که مونومرها حاوی مواد سمی بوده و در درازمدت عامل ایجاد سرطان در انسانها می‌شود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر با بیان اینکه ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به دلیل قابلیت استفاده و دور ریختن سریع و تمایل بشر به کارهای آسان‌تر در حال حاضر به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرند گفت: انباشتن زباله‌های پلاستیکی در همه جای دنیا و بویژه در ایران تبدیل به یکی از معضلات زیست محیطی شده است.
به گفته وی، در بسیاری از کشورهای دنیا این مواد بازیافت شده و به محصولات بهتر و کاربردی تری تبدیل می‌شوند اما در ایران در بیشتر مواقع این زباله‌ها دهها سال در طبیعت باقی می‌مانند.
ارومیه‌ای با اشاره به اینکه البته ظروف یکبار مصرف با منشأ مواد اولیه مختلف که برای کاربردهای مخصوص به خود استفاده شوند مشکلات بهداشتی و سلامتی آنها کاهش می‌یابد افزود: ولی متأسفانه در ایران به هیچ عنوان به کاربرد این ظروف که بیشتر برای فست فودها و غذاهای سرد مناسب هستند توجه نمی‌شود و بویژه در اعیاد و مراسم‌های مذهبی مواد غذایی مانند آش، چای داغ، حلیم یا شله زرد که موجب تجزیه سریع مواد پلیمرهای درون این ظروف به مونومرها که مواد سرطان زا هستند می‌شود استفاده می‌کنند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات استفاده از ظروف یکبار مصرف در کشور ما ظروف یکبار مصرف غیر استاندارد و تهیه شده از مواد دست دوم است، افزود: بسیاری از کارخانه‌های معتبر و فروشگاههای بزرگ تنها ظروف یکبار مصرفی که دارای علامت استاندارد و یا مارک دارند عرضه می‌کنند که اگر از این ظروف استفاده درست شود مشکلی ایجاد نمی‌کند اما مشکل اصلی مربوط به کارگاههای زیرزمینی و فروشگاههای بی نام و نشان است که ضایعات و زباله‌های کارخانه‌ها را جمع کرده و با استفاده از این مواد دست دوم، ظروف یکبارمصرفی با یک چهارم قیمت ظروف یکبار مصرف تولید شده از مواد اولیه تولید می‌کنند که این ظروف به دلیل اینکه یک بار تجزیه شده اند مواد سمی آنها به راحتی وارد مواد غذایی می‌شود.
وی افزود: بطری‌های آب معدنی که یکی از دیگر مواد پلاستکی در ارتباط با مواد غذایی است اگر چه به خودی خود مشکلی ندارند اما به دلیل اینکه اکثر مغازه‌ها این بطری‌ها را جلوی نور خورشید و آفتاب قرار می‌دهند مونومرهای آنها تجزیه شده و وارد آب می‌شود و از این طریق سلامت انسان را به خطر می‌اندازد.
ارومیه‌ای اظهار کرد: همچنین بسیاری از افراد برای خنک شدن آب این بطری‌ها را در فریز گذاشته که با فریز کردن بطری‌های آب باعث شکسته شدن پلیمرها به مونومرهای سمی می‌شوند که در درازمدت عوارض سرطانزایی چنین اقداماتی در دستگاههای گوارشی و مغز نمود پیدا می‌کند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر با انتفاد از عملکرد وزارت بهداشت مبنی بر نظارت بر کارخانه‌های تولید آبغوره، آبلیمو و یا سرکه تصریح کرد: این مواد خاصیت اسیدی دارند و با قرار دادن آنها در ظروف پلاستیکی با این ظروف واکنش داده و مشکلات زیادی برای سلامت مصرف کنندگان ایجاد می‌کند.
وی یادآور شد: ظروف یکبار مصرف شفاف در بسیاری از ارگانها و یا مراسم‌های مذهبی استفاده می‌شوند از پلی استالین تشکیل شده اند که این مواد در دمای 40 درجه سانتیگراد آزاد شده و وارد مواد غذایی می‌شوند. بنابراین به هیچ عنوان نباید ماده غذایی که دمای بالاتر از 40 درجه دارد را درون این ظروف نگهداری کرد.
ارومیه‌ای اظهار کرد: ظروف یکبار مصرف فومی سفیدرنگ که در بسیاری از رستورانها و ارگانهای اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند مقاومت بیشتری نسبت به ظروف پلی استالین شفاف دارند و تا دمای 70 تا 80 درجه مواد سمی و مونومری آنها تجزیه نمی‌شود اما چنانچه غذای داغی با دمای بالاتر از 70 تا 80 درجه در این ظروف نگهداری شود و یا اینکه زمان نگهداری غذا در این ظروف بیشتر از 4 ساعت باشد اثرات سمی این مواد وارد مواد غذایی شده و بر سلامت انسانها تأثیر می‌گذارد.
وی با اشاره به اینکه ظروف یکبار مصرفی که از مواد دست دوم تهیه می‌شوند بیشترین اثر را بر سلامت انسانها دارند افزود: این ظروف از ظاهرشان که معمولا شکننده هستند و یا آنچه در آنها ضایعات و دانه‌های سیاه رنگ یا مواد رنگی مشخص می‌شود قابل تشخیص هستند اما مهمترین ویژگی این ظروف قیمت بسیار ارزان آنهاست که مردم باید بدانند این قیمت ارزان را در آینده با هزینه‌های هنگفت درمانی بایستی جبران کنند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر با اشاره به اینکه درحال حاضر کارخانه‌های تولید ظروف یکبار مصرف با منشأ گیاهی این ظروف را تولید می‌کنند افزود: این ظروف به دو دسته تقسیم می‌شوند که دسته اول صد در درصد تخریب پذیر بوده و مواد اولیه آنها منشأ غذایی داشته و از موادی مانند پروتئین‌ها و ساکارین‌ها تولید شده و قابل خوردن نیز هستند اما این ظروف در ایران تولید نمی‌شود اما دسته دوم که 30 تا 70 درصد تخریب پذیر هستند قابلیت خورده شدن ندارند و منشأ آنها موادی قالبا مواد نشاسته‌ای است.
وی تصریح کرد: اما این ظروف نیز به دلیل قابلیت حل شدن نشاسته در آب باعث تغییر رنگ و طعم آب به ویژه آب یا مواد آبکی که دمای بالایی دارند می‌شود بنابراین برای نگهداری غذاهای آبکی و گرم مناسب نیستند.
به گفته عضو هیأت علمی پژوهشگاه پلیمر همچنین این ظروف که منشأ نشاسته‌ای دارند در معرض نور، گرما و یا رطوبت در درازمدت کپک می‌زنند بنابراین برای استفاد ه طولانی مدت در مجاورت چنین غذاهایی منسب نیستند.
وی با اشاره به اینکه قارچ‌ها و میکروب‌ها که از عوارض استفاده از ظروف یکبار مصرف با منشأ گیاهی هستند نبایستی نادیده گرفته شود بنابراین تبلیغ بیش از حد برای استفاده از ظروف یکبار مصرف گیاهی نیز مضرات کمتری از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی ندارد.
به نوشته عصر ایران، وی با اشاره به اینکه استفاده از ظروفی مانند مسی، چینی، روی که در گذشته استفاد ه می‌شد مناسب‌ترین ظروف برای نگهداری غذا بدون اثرات زیست محیطی و سلامتی است یادآور شد: اما ظروف یک بار مصرف به ویژه ظروف یکبار مصرف کاغذی و یا آلومینیومی که از دیگر ظروف یکبار مصرف قیمت بالاتری دارند برای نگهداری کوتاه مدت مواد غذایی مناسب هستند به شرط آنکه توجه شود که هر ظرف یکبار مصرف با مواد اولیه مشخص برای ماده غذایی مشخصی استفاده شود.
|
