|
امروزه نگهداری از زیرساخت‌ها به همان اندازه ایجاد و توسعه ریز ساخت‌ها، امری ضروری برای توسعه پایدار می‌باشد. برای نگهداری از شبکه راه‌ها وجود یک سامانه مدیریت و نگهداری روسازی الزامی است که بتوان از آن به عنوان ابزار تصمیمگیری استفاده کرد. به همین دلیل اکثر کشورهای در حال توسعه به دنبال یک سامانه مدیریت و نگهداری روسازی کارآمد هستند که بتوان بیشترین بازده اقتصادی را از بودجه های کلانی که در بخش راه مصرف می شوند، به دست آورند. راه‌ها سرمایه ملی هر کشوری محسوب می شوند و سالانه بخش عظیمی از بودجه‌‌های عمرانی کشورها صرف ترمیم و نگهداری و بهسازی آنها می شود، بنابراین در شبکه راه ها، استفاده از یک سامانه مدیریت و نگهداری که بتوان از آن به عنوان ابزاری برای تصمیم گیری‌ها و بهینه کردن هزینه های ترمیم و نگهداری استفاده کرد، امری ضروری است. تدوین یک رویه تصمیم گیری سیستماتیک و ضابطه مند برای اتخاذ تصمیم‌های اساسی همواره به عنوان یکی از دغدغه‌های فکری مدیران، مطرح بوده است. در نتیجه وجود چنین سیستمی، امکان اعمال سلایق و نظریات شخصی در فرایند تصمیم گیری را منتفی کرده و قابلیت اطمینان صحت تصمیم افزایش پیدا خواهد کرد. نظر به محدودیت بودجه سالیانه برای اجرای پروژه ها، ناگزیر باید در چارچوب محدودیت بودجه، پروژه‌های اولویت‌دار را جهت اجرا انتخاب نمود. وجود تنگناها و پایین بودن سطح کیفی خدمات در سایر شیوه‌های حمل و نقل کالا و مسافر و همچنین امکان استفاده از خودروهای شخصی به دلیل رفاه نسبی بیشتر در سفرها، تقاضای عمومی باری، استفاده از جاده‌ها را افزایش داده است به طوری که در کشور ایران سهم حمل و نقل کالا و مسافر از طریق جاده ها نسبت به کل حمل و نقل این کشور به ترتیب برابر 80 و90 درصد گزارش شده است که نمادی از اهمیت و نقش ویژه جاده‌ها در حیات فعلی اقتصاد جامعه می‌باشد. بنابراین یکی از مهمترین مسایل در مدیریت شهری، بحث روسازی معابر و مدیریت بر آنها است. سیستم مدیریت روسازی شامل پیش‌بینی شرایط شبکه‌های روسازی و قیمت های مرتبط می باشد که با به کارگیری انواع استراتژی‌های تعمیراتی روسازی‌های مختلف انجام پذیرد.
یک سیستم مدیریت روسازی (PMS) روش سیستماتیک و منسجم را برای انتخاب ضروریات ترمیم و نگهداری، تعیین اولویت‌ها و زمان بهینه برای تعمیرات از طریق پیش‌بینی وضعیت روسازی برای آینده در اختیار می گذارد.
با توجه به وسعت شبکه معابر شهری و هزینه‌های سنگین تعمیرات و نیز هزینه‌های وارده بر کاربران، استفاده از سیستم اطلاعات مکانی (GIS) در سیستم مدیریت روسازی اجتناب ناپذیر است.
یک سیستم اطلاعات مکانی کارا، بستر مناسبی را برای تمام جزئیات و شاخه هایی که می تواند توسط سامانه PMS بررسی شود، مهیا می کند. نتیجه حاصل از ترکیب GIS/PMS یک ابزار قوی برای ارتقا تمام اجزا و قسمت‌های PMS می باشد. بنابراین ایجاد و راه اندازی یک سیستم مدیریت شهری و استفاده از قابلیت‌های GIS در آن می تواند موجب بهینه سازی و بهنگام سازی تعمیرات روسازی شده و همچنین هزینه‌ها را کاهش داده و توزیع آن را عملی نماید.
هدف این سامانه پوشش نیازهای کاربران در سه سطح سیاست گذاری، اجرا، فنی و مهندسی در حوزه معاونت فنی و عمران شهرداری است که مرتبط با مدیریت روسازی معابر می باشد. سیاست گذاران شهرداری قادر خواهند بود با استفاده از این سامانه سؤالات و ابهاماتی در خصوص توجیه تقاضاهای بودجه، اثرات نقصان منابع مالی و بودجه، تأثیر استانداردهای پایین و تقاضاهای بودجه بر وضعیت آینده شبکه معابر و… را به صورت شفاف دریافت نمایند.
کاربران سطح اجرایی این سامانه نیز قادر خواهند بود برای توجیه درخواست‌های بودجه خود برنامه اولویت بندی شده هدفمند ارائه نمایند، وضعیت فعلی شبکه معابر شهری را در قالب نقشه، نمودار و جداول بطور خلاصه ارزیابی نمایند، تأثیر کمبود نگهداری یا نوسازی معابر را با کمک ابزارهای پیش‌بینی شده به صورت کمّی مشاهده نمایند، پیش‌بینی‌هایی از وضعیت آینده شبکه معابر از نظر قابلیت سرویس دهی و ایمنی به صورت لحظه‌ای انجام دهند،
دسترسی سریع و آسان به مستندات پروژه‌ها (قراردادها، صورت وضعیت ها، پیمانکاران، استانداردها)در هر زمان و مکان داشته باشند.
یکی از مهمترین دادههای مربوط به معابر، ثبت انواع خرابی ها، مقدار و مکان دقیق آنها می‌باشد؛ که این عمل قبلا به صورت دستی و کاملا مکانیکی بر روی کاغذ صورت می گرفته است. در این روش به تعداد افراد بیشتری جهت برداشت داده‌ها و ثبت آنها در رایانه نیاز می باشد و با وجود صرف هزینه و وقت بیشتر، سرانجام وجود مقداری خطا در داده ها نیز امری عادی است.
اما هم اکنون با استفاده از اپلیکیشن برداشت اطلاعات جهت برداشت و مدیریت اطلاعات روسازی معابر، باعث ساده‌تر و سریع تر شدن این امر شده و علاوه بر کاهش زمان و هزینه، در کاهش مقدار خطا در داده‌ها نیز بسیار مؤثر خواهد بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
منابع:
1. پایگاه اینترنتی مدرن اندیشان ساعی
2. استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مدیریت روسازی راه، شمس نوبخت - عضو هیأت علمی دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت ایران، مهدی میناگر - دانشجوی کارشناسی ارشد راه و ترابری دانشگاه علم و صنعت ایران
|
