اگر چه قرار بود توزیع گاز مایع به متقاضیانی که مشمول دریافت این گاز با قیمت یارانه‌ای بودند، از ابتدای آذرماه در بستر سامانه الکترونیک «سدف» انجام شود اما با مشکل مواجه شد و به همین دلیل توقف توزیع گاز مایع با قیمت یارانه‌ای برای مصارف آزاد نیز ملغی شده تا روند دیگری پیش گرفته شود.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، تقریبا چهار سال پیش سامانه «سدف» با هدف توزیع کپسول گاز مایع و نفت سفید برای خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، ایجاد شد تا با پایش این خانوارها، سوخت یارانه‌ای به دست مصرف‌کننده واقعی برسد و از مسیر اصلی منحرف نشود.
در واقع نگرانی اصلی شفاف‌سازی برای جلوگیری از قاچاق آن سوخت بود که در سمت دیگر مرز با قیمتی تا 60 برابر بیشتر به فروش می‌رسد و سامانه «سدف» با شناسایی تقاضای واقعی از این انحراف جلوگیری می‌کرد.
با این حال در این مدت اگرچه برای توزیع نفت سفید سامانه «سدف» فعال بود اما گاز مایع هنوز جای خود را در این سامانه پیدا نکرده بود و همین موضوع باعث می‌شد اگرچه وزارت نفت بیش از نیاز واقعی گاز مایع تحویل شرکت‌های توزیع می‌داد اما در بزنگاه‌هایی کپسول گاز در مناطقی که به گاز شهری دسترسی نداشتند، نایاب و حتی کمیاب می‌شد و قیمت آن که با یارانه دولت حدود 28 هزار تومان بود، بالای 200 هزار تومان به فروش می‌رسید.
حالا در راستای اجرای بند (ب) تبصره 14 قانون بودجه سال 1402 و آیین‌نامه اجرایی هیأت وزیران توزیع گاز مایع برای مصرف‌کنندگانی که از گاز شهری بی‌بهره هستند، همانند گذشته مشمول دریافت گاز مایع یارانه‌ای بوده و بدون تغییر و با نرخ مصوب یارانه‌ای انجام خواهد شد به شرط آنکه در سامانه «سدف» ثبت‌نام کرده و درخواست خود را از این طریق اعلام کنند.
این در حالی است که حدود 95 درصد از متقاضیان دریافت گاز مایع مشمول قیمت یارانه‌ای هستند و 5 درصد باقیمانده که عمدتا گاز مایع را برای مصارف غیر‌ضروری و یا به عنوان سوخت دوم استفاده می‌کنند با تصمیم دولت، این سوخت را به قیمت 10 درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانه‌ای دریافت خواهند کرد.
با ثبت‌نام در سامانه «سدف» ماهیانه 4 کپسول گاز مایع به نرخ هر کپسول 27 هزار و 900 تومان به هر خانوار اختصاص داده می‌شود و همچنین شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی موظف است تنها در پالایشگاه، گاز مایع را به صورت عمده تحویل شرکت‌های موزع یا توزیع‌کننده‌ها بدهد که این شرکت‌ها زیر نظر وزارت صمت و سازمان حمایت از مصرف‌کننده و تولید‌کننده این سوخت را به شکل کپسول به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، می‌رسانند.
در بودجه 1402، مجلس در ذیل تبصره 14 دولت را موظف کرده که توزیع گاز مایع فقط از طریق سامانه «سدف» انجام شود و آیین‌نامه آن را هم وزارت اقتصاد در دولت مصوب کرده است.
لازم به ذکر است که روزانه 3 هزار و 400 تن گاز مایع در سامانه «سدف» توزیع می‌شود و برای اطمینان از توزیع درست البته نیاز است تا شرکت‌های توزیع‌کننده توسط وزارت صمت کنترل بیشتری شوند زیرا قیمت‌گذاری و نظارت بر عملکرد شرکت‌های توزیع‌کننده گاز مایع بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان) است.
شرکت‌های توزیع‌کننده معتقدند که قیمت کپسول گاز با قیمت 27 هزار و 900 تومان به صرفه نیست و درخواست تعدیل قیمت‌ها را نیز دارند.
با این حال، محدودیتی برای عرضه گاز مایع یارانه‌ای در کشور چه به صورت یارانه‌ای و چه با نرخ دوم وجود ندارد بلکه به منظور جلوگیری از انحراف سوخت به سمت قاچاق مصارف غیرضروری با قیمت 10 درصد بیشتر از نرخ گاز مایع یارانه‌ای عرضه می‌شود و توزیع گاز مایع برای سایر متقاضیان که مشمول دریافت گاز مایع یارانه‌ای نیستند با نرخ 10 درصد بیشتر از نرخ یارانه‌ای گاز مایع انجام خواهد شد.
نکته مهم آن است که توزیع فرآورده گاز مایع توسط عاملین و نمایندگی‌ها فقط از طریق سامانه «سدف» با زیرساخت الکترونیکی و استفاده از کارت بانکی امکان‌پذیر خواهد بود.
موضوعی که در دو ماه گذشته همواره به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز نیستند، اطلاع‌رسانی شده است تا در زمان مناسب در سامانه «سدف» برای دریافت گاز مایع با قیمت یارانه‌ای ثبت نام کنند.
همچنین برای سایر موارد استفاده از گاز مایع، نرخ 10 درصد بیشتر از نرخ یارانه گاز مایع در سامانه «سدف» بارگذاری می‌شود و سامانه پاسخگویی به شکایات وزارت صمت در خصوص گران‌فروشی و نظارت بر توزیع و سؤالات مربوط به نرخ مصوب 124 است و هر کدام از افراد که در این زمینه تخلفی مشاهده کردند، می‌توانند از این طریق اطلاع دهند.
طرح توزیع الکترونیکی گاز مایع طبق تکلیف مجلس قرار شد ابتدای آذر‌ماه امسال در کشور آغاز شود تا به مشمولان دریافت این سوخت با قیمت یارانه‌ای از طریق سامانه «سدف» ارائه ‌شود.
اجرای این طرح طولی نکشید که متوقف شد چرا که در حال حاضر برخی از متقاضیان دریافت گاز مایع موفق به ثبت‌نام در سامانه «سدف» نشده‌‌اند و مشکلاتی سر راه آنها قرار گرفته و شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی مجبور شد مصوبه افزایش قیمت گاز مایع غیریارانه‌ای را ملغی اعلام کند تا ثبت‌نام الکترونیکی متقاضیان دریافت گازمایع کامل انجام شود.
در واقع لغو این مصوبه به دنبال گلایه‌های مردم در افزایش قیمت گاز مایع غیریارانه‌ای بود که قیمت یارانه‌ای برای آنها لحاظ نمی‌شد تا اینکه توسط مدیرعامل شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی نسبت به کنترل مشکلات موجود، اعلام شد.
در ادامه اجرای طرح توزیع الکترونیکی گاز مایع باید رویکرد دیگری پیش گرفته شود چرا که مردم عامی با روند پیچیده ثبت‌ اطلاعات در سامانه « سدف» مواجه هستند و این موضوع نیاز به تعریف راه‌حل‌ اساسی و فراهم شدن شرایط و آموزش‌های لازم را از سوی متولیان امر دارد.
اگرچه تحویل گاز مایع به خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند، همچنان با قیمت یارانه‌ای انجام خواهد شد اما از آنجا که گفته شده سهمیه هر خانوار با ثبت‌نام در سامانه طی هر ماه چهار پیک‌نیک است، ممکن است این میزان کفاف خانوارهایی را ندهد و درنتیجه هزینه‎‌های برخی از آنها با توجه به قیمت آزاد، بالا رود.
از طرفی در شهر همدان جایگزینی برای تعطیلی واحدهای سنتی عرضه گاز مایع صورت نگرفته و در حال حاضر صف‌های طولانی پرکردن گاز پیک‌نیک در دو مرکز سطح شهر نظیر شرکت پخش فرآورده‌‌های نفتی محله قلیانی واقع در بلوار شهید چیت سازیان و جاده ملایر تشکیل می‌شود.
با وجود اینکه شرکت پخش فرآورده‌های نفتی نیز اعلام کرده است این دو مرکز برای پرکردن گاز پیک‌نیک نباید سخت‌گیری‌هایی داشته باشند اما مراکز مذکور اذعان دارند چنین موضوعی به آنها ابلاغ نشده است.
این موضوع نه تنها خانوارهایی که به شبکه سراسری گاز متصل نیستند را با مشکل مواجه کرده است بلکه رانندگان سطح شهر نیز دچار سردرگمی شده‌اند و از آنجا که این مسائل می‌تواند آسیب‌هایی را به دنبال داشته باشد، می‌طلبد مدیریت لازم صورت گیرد.