۱
اردیبهشت
۱۴۰۳
شماره
۵۵۹۴
عناوین صفحه
صفورا کاظمیان
یازده قرن است که بزرگانی برای حراست از زبان فارسی جنگیدهاند و همچنان میجنگند. اگر نخستینشان را فردوسی بدانیم این پاسداری از زبان فارسی از سده چهار هجری آغاز شده است و ادامه آن بعد از دربار غزنویان به سلطنت خلفای اموی و عباسی نیز میرسد چراکه بعد از سلسله سامانی دیگر حکومت فارس زبانان بر ایران خاتمه مییابد و بنا به شواهد تاریخی، فارس زبانان برای حفاظت از این زبان در مقابل دیگر زبانها حتی به تشکیل گروهی به نام حشاشین دست میزنند تا جلوی از بین رفتن و اضمحلال زبان فارسی را بگیرند و بنا به اسنادی که دکتر آذرتاش آذرنوش به آنها استناد میکند ایرانیان جانانه مقابل ممنوع شدن تکلم به فارسی یا نامه نگاری به این زبان میایستند.
این تلاشها ادامه مییابد تا در حمله مغول به ایران، مغولان از کشته پشته میسازند و اگر زبان فارسی ادامه مییابد و هنر ایرانیان خاموشی نمیگیرد این مهم مدیون انگشت شمار هنرمندانی است که توانستند با گریختن به کشورهایی از جمله هند، زبان فارسی و هنرهای ایرانیان را زنده بدارند و حتی در آن سرزمینها نیز آن را گسترش دهند.
لسانالغیب یکی از بلند آوازه شاعرانی است که پس از حمله بنیانکن مغول که به راستی میتوان گفت ریشه همه آبادانیها را از این بوم برکند، قد برافراشت و توانست قامت شکسته غزل فارسی را بعد از شیخ اجل سعدی تیمار کند. در سدههای بعد برای مدتی زبان فارسی باز هم رو به ضعف میگذارد اما به گفته سیروس شمیسا در حال حاضر وضعیت تثبیت شدهای را در حوزه زبان و ادب فارسی شاهدیم اما مترجمان باید مواظب آسیب زدن به زبان باشند.
این زبان سوده شده همچنان نیاز به حراست و پاسداری دارد؛ چراکه آسانی تلفظ کلمات در این زبان حاکی از قدمت آن است که گذر سالیان این قند و این دُر را تراش داده و سفته و به ما رسانده است.
روز پاسداشت زبان و ادب فارسی و روز بزرگداشت شهریار، بهانهای است برای پاسداشت یازده قرن فداکاری و اهتمام بر حفاظت از "دُر دریای دری". باید بکوشیم از این میراث عزیز پاسداری کنیم تا این سرمایه عظیم را در نکوترین و آراستهترین حالت به آیندگان منتقل کنیم.
در این مختصر لازم میدانم از وزارت علوم درخواست کنم فکری به حال احیای رشته زبان و ادبیات فارسی در دانشگاهها کند؛ چراکه بزرگانی قرنها در این کشور کوشیدند که بتوانند خود بر منابع فارسی حاشیه بنویسند و تعلیق و تفسیر آثار بزرگان ادب فارسی را از سیطره فرانسه زبانان و آلمانها درآورند اما اکنون شرایط به نحوی در حال دگرگونی است که بیم آن میرود در آینده نه چندان دور دوباره این تفسیرها و حاشیهنگاریها از دست ایرانیان خارج شود و به دست غربیها بیفتد. امیدواریم این خطر از سوی مسؤولان جدی گرفته شود.