هگمتانه گزارش می‌دهد،

خوانایی شهر در پسِ نام‌‌های به یاد ماندنی

هگمتانه، گروه فرهنگ شهروندی - زهرا ذوالفقاری: انتخاب اسامی خیابان‌ها و کوچه‌های شهر یکی از مهمترین مؤلفه‌ها در معرفی آن شهر، تاریخ و تمدن آن، فرهنگ‌ها و نوع فکر و اندیشه مردم آن شهر است، امروزه شهر‌ها با مؤلفه‌های متنوعی معرفی می‌شوند که انتخاب نام کوچه‌ها و اسامی آن یکی از آنهاست، چه بسا انتخاب نام درست و کارشناسی شده در دیدگاه جامعه شناسی کنونی نقش مهمی را ایفا می‌کند و انتخاب اسامی کوچه‌ها اگرچه ظاهری ساده دارد، اما پیچیده و مهم است، در این روند شهروندان نیز نقش دارند و می‌توانند اسامی کوچه یا محله یا خیابانی را به کمیته نام‌گذاری پیشنهاد بدهند که پس از بررسی‌ها آن نام انتخاب می‌شود.

انتخاب نام برای کوچه‌ها و خیابان‌ها بهترین فرصت برای معرفی باورها و عقایدمان است، نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌ها نشان دهنده فرهنگ و اعتقادات و آداب و رسوم یک شهر است.

بلوار شهید احمدی روشن، خیابان آیت ا...کاشانی، میدان 13 آبان، چهار‌راه پژوهش، بلوار آیت ا...نجفی، میدان عاشورا، پیاده راه اکباتان، خیابان باباطاهر، خیابان قاشق تراشان، محله کبابیان، محله آقاجانی بیگ و... اسامی برخی معابر، خیابان ها، محلات و کوچه‌های شهر همدان است که هر یک گویای گوشه‌ای از فرهنگ و اصالت و تمدن این شهر است، که در پسِ هر یک از این نام‌ها یک دنیا حرف نهفته است. برخی اسامی ریشه در تاریخ این شهر دارد و برخی بر اعتقادات شهر همدان استوار است، بعضی گویای فرهنگ مردمان این شهر بوده و برخی دیگر بزرگان و شاعران و ادیبان این شهر را معرفی می‌کند.

انتخاب نام برای کوچه‌ها و خیابان‌ها بهترین فرصت برای معرفی باورها و عقایدمان است، نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌ها نشان دهنده فرهنگ و اعتقادات و آداب و رسوم یک شهر است.

این نام‌ها و اسامی می‌توانند شیوه‌ای خوب برای تبلیغ و ترویج فرهنگی خاص باشند. نام‌گذاری باید به گونه‌ای باشد که با بردن آن نام ها، مفاهیم و ارزش‌های خاصی در ذهن فرد خطور کند و تقویت شود.

از سویی دیگر شهروندان نیز می‌توانند در انتخاب نام محله یا کوچه و خیابان مشارکت کرده و علاوه بر اینکه معابر و محلات بدون نام را به کمیته نام‌گذاری معرفی می‌کنند برای آن هم پیشنهاد نام بدهند تا پس از بررسی‌ها در صورت امکان انتخاب شود.

علی‌ضمیر: اولویت نام شهیدان در کمیسیون نام‌گذاری اماکن و معابر شهرداری همدان

معاون خدمات شهری شهردار همدان در گفتگویی با بیان اینکه اولویت برای انتخاب اسامی معابر استفاده از نام مبارک شهدا است، به زینت بخشی معابر به نام شهیدان در شهرداری همدان اشاره کرد و گفت: شهرداری همدان در اقدامی قابل تقدیر معابر و کوچه‌های شهر را با تصاویر شهدا و وصیت نامه‌های این قهرمانان همیشگی زینت داده است و اقدامات گسترده‌ای در خصوص ترویج فرهنگ ایثار و شهادت طی سالیان متمادی انجام داده است.

وحید علی‌ضمیر اضافه کرد: معیار‌های مختلفی برای انتخاب نام کوچه‌ها و معابر در شهر وجود دارد که پس از نام شهدا، اولویت‌های دیگر استفاده از نام مشاهیر، هنرمندان، سنخیت با محل، تاریخ و تمدن، و...است.

وی در خصوص نام‌گذاری کوچه‌ها به نام شهدا ادامه داد: ذکر این نکته ضروری است که تابلوهای تمام کوچه‌ها همچنین کوچه‌های مذکور قبل از ساخت حتماً از بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان همدان به جهت اینکه کوچه به نام شهید است یا خیر استعلامات لازم صورت می‌گیرد.

علی ضمیر افزود: لازم به ذکر است کمیسیون نام‌گذاری اماکن و معابر شهرداری همدان طی سالیان گذشته به صورت مستمر با اولویت قرار دادن نام گرانقدر شهدای همدان، اقدام به نام‌گذاری معابر، میادین و پل‌های عابر پیاده و تقاطع‌های غیر همسطح شهر همدان کرده است.

وی از دیگر اقدامات شهرداری همدان در حوزه ایثار و شهادت در سالیان متمادی به نقاشی‌های دیواری تصاویر شهدا (در قالب فراخوان‌ها و...)، نصب تمثال شهدا بر ورودی کوچه ها، خیابان ها، بلوار‌های اصلی شهر اشاره کرد.

علی ضمیر تصریح کرد: در شهر دارالمجاهدین همدان نه مردم نه مسؤولان اجازه حذف بلکه کمرنگ شدن نام و یاد شهدا را نخواهند داد؛ چراکه به طور قطع ایثارگری‌ها و فداکاری شهیدان نگهدارنده انقلاب اسلامی و آرمان‌های دفاع مقدس است و مزین کردن معابر به نام این عزیزان کمترین اقدام مدیریت شهری برای اعتلای نام شهیدان است.

ابراهیمی: یک دانش‌آموخته ادبیات عضو کمیته نام‌گذاری اماکن و معابر همدان

دبیر کمیسیون نام‌گذاری اماکن و معابر شهر همدان نیز در گفتگو با خبرنگار هگمتانه، با بیان اینکه نام‌گذاری و نام داشتن کوچه‌ها از سال 1368 با تشکیل کمیته نام‌گذاری فعال شد، گفت: این کمیته اعضای مختلفی دارد و استانداری، فرمانداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت فرهنگی شهرداری و.. عضو این کمیته هستند.

ابوالفضل ابراهیمی با اشاره به اینکه یک دانش‌آموخته ادبیات هم عضو این کمیته است و در جلسات بررسی حضور دارد، عنوان کرد: معابر بدون نام از سوی شهروندان به دبیرخانه یا شورای شهر و... معرفی می‌شود و یا اینکه درخواست‌هایی از سوی شهرداری مناطق و یا اداره محیط زیست و... ‌برای نام‌گذاری یک معبر صورت می‌گیرد.

وی با تأکید بر اینکه اولویت اصلی کمیسیون نام‌گذاری بر انتخاب اسامی شهداست، عنوان کرد: این نام‌گذاری با هماهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران انجام می‌شود.

ابراهیمی به دیگر اولویت‌ها چون انتخاب اسامی بر اساس سنخیت با محله، مشاهیر، فرهنگ و تاریخ اشاره و بیان کرد: به طور مثال اگر معبری با نام گل باشد، سعی می‌شود معبر کناری هم بر همین اساس انتخاب شود.

وی توضیح داد: صفت‌ها نیز در نام‌گذاری بررسی می‌شود و توسط استاد ادبیاتی که در جلسه حضور دارد بررسی می‌شود.

این مسؤول با بیان اینکه شهروندان هم می‌توانند برای محله یا خیابان و کوچه نام پیشنهاد بدهند، ابراز کرد: این نام‌ها در کمیسیون بررسی می‌شود و بر اساس معقولیت، کوتاه بودن، سنخیت، ریشه اسم و... بررسی و انتخاب می‌شود. ابراهیمی مهمترین تأثیر انتخاب نام درست، برای معابر شهری را خواناتر شدن شهر عنوان کرد و افزود: با خواناتر شدن شهر مشکلات نشانی دهی، قطعاً حل می‌شود. وی به اجرای طرحی مبنی بر به روز رسانی نقشه همدان اشاره و بیان کرد: کل معابر همدان بررسی و معابر بدون نام احصا می‌شوند و نظام جامع نشانی دهی کشور هم درخواست کرده که کل معابر شهر نام‌گذاری شوند و پلاک‌ها مشخص باشد.

وی با اشاره به اینکه سازمان سیما منظر و فضای سبز شهری شهرداری متولی ساخت تابلو و ثبت آن است، گفت: در تابلوها شماره محله، منطقه و نام آن قید می‌شود.

کارشناس دفتر فنی سازمان سیما و منظر شهرداری همدان ادامه داد: طی یک سال اخیر حداقل یک‌صد مورد نام‌گذاری صورت گرفته است.

ابراهیمی با اشاره به اینکه شهروندان نیز می‌توانند در این نام‌گذاری‌ها سهیم باشند، اظهار کرد: طی این یک سال اخیر از تعداد نام‌گذاری معابر و کوچه‌ها 30 درصد آن اسامی شهداست.

و اما یکی از عمده‏‌ترین عوامل موفقیّت کسانی که با جامعه انسانی سر و کار دارند شناخت ویژگی‏‌ها و عناصر فرهنگی مردم آن جامعه و مراعات این ویژگی‌ها در صحنه عمل است، یکی از عناصر عمده فرهنگ یک جامعه «نام» اشخاص و اماکن و اشیا است.

با تجزیه و تحلیل اسامی موجود در زبان و ادبیات یک جامعه، می‏‌توان به نحوه تفکر، نگرش، عواطف و روحیات آن قوم پی برد، علاوه براین همانطور که نام‌‏ها می‏‌توانند به عنوان نشان و نمود خارجی در ضمیر انسان‏‌ها مطرح باشند، خود نیز قادرند روحیات، عواطف، نگرش‌‏ها و حتی رفتار فرد و جامعه را متأثر سازند و وجود تنوع و گونه‏‌گونی ‏در اسامی افراد و اماکن، متناسب با فرهنگ‌‏ها، مذاهب، مناطق جغرافیایی و طبقات اجتماعی مختلف، گویای این واقعیت انکارناپذیر است، پذیرش این تنوع و همبستگی، مسؤولیت کارشناسان و دست اندرکاران مسائل اجتماعی را پیچیده‌‏تر کرده، به آنان گوشزد می‏ کند که قبل از اتخاذ هر تصمیم یا اجرای هر اقدامی، نخست جنبه‏‌های مختلف موضوع را به خوبی بشناسند و پس از بررسی راهکارها، مناسب‏‌ترین روش را انتخاب کنند.

نباید امر نام‌گذاری و تغییر نام‏‌ها را امری ساده تلقی کرد، نه به سادگی می‏‌توان نامی را عوض کرد و نه اگر اسمی تغییر داده شد، می‏‌توان از تبعات و پیامدهای آن جلوگیری کرد، اینکه عده‏‌ای فکر می‏‌کنند، با تغییر تابلو، برگزاری مراسم، تصویب قانون و مصوبه‏‌ای می‏‌توان اسامی و نام‌های اماکن و اشخاص را عوض کرد، ناشی از ناآگاهی آنان از پیچیدگی مسائل فرهنگی و اجتماعی است.